Ana Guerberof Arenas, universitair docent Vertaalwetenschap aan de Faculteit der Letteren, ontvangt de beurs voor het INCREC-project dat zich richt op het creatieve vertaalproces. Kunstmatige intelligentie (AI) en, om precies te zijn, machinevertaling (MT), heeft de publieke perceptie van vertalen en de mogelijkheden van deze technologie drastisch veranderd. Een aanzienlijk percentage van alles wat we lezen en zien is vertaald, en dat geldt zeker voor onze meertalige en mondiale maatschappij. Het is daarom van groot belang om te kijken naar de rol die de menselijke creativiteit speelt in het begrijpen van de mogelijkheden en begrenzingen van deze technologie.

Verschillende technieken 

Het INCREC-project richt zich op het bestuderen van het creatieve vertaalproces en de invloed van dat proces op hoe gebruikers de vertaalde content ontvangen. Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van verschillende technieken, zoals eye-tracking, retrospectieve think-aloud interviews en vragenlijsten ingevuld door professionele vertalers en gebruikers. Het doel is om een theoretisch raamwerk voor het begrijpen van creativiteit te creëren, en om het technologiegebruik van de huidige platforms te verbeteren, zodat de taalintegriteit, het werkplezier en gebruiksplezier behouden blijft.

Taalindustrie 

Van 2020 tot 2022 was Ana Guerberof Arenas een Marie Skłodowska Curie Research Fellow. Haar werk richt zich op vertaaltechnologieën, creativiteit in vertalingen en mens-computerinteractie. Ze heeft peer-reviewed artikelen en hoofdstukken van boeken geschreven over het post-editen van machinevertalingen, leesbegrip van MT-output, opleiden van nieuwe vertalers, ethische overwegingen rondom MT, en creativiteit en lezersontvangst van literaire teksten die op verschillende manieren werden vertaald. Ze heeft 23 jaar ervaring in de taalindustrie en heeft verschillende functies gehad, van vertaler tot operations manager.

Ouderschap

Tina Kretschmer, universitair hoofddocent Pedagogische Wetenschappen aan de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, heeft de beurs toegekend gekregen voor het project PAR2: Het ouderschap, een nieuwe tak van wetenschap. Dit project draait om de vraag hoe mensen veranderen op het moment dat ze ouders worden. Volgens Kretschmer hebben wetenschappers nog maar weinig aandacht besteed aan het ouder-zijn als sociaal gedrag en hebben zij de overgang naar het ouderschap grotendeels genegeerd als een potentieel keerpunt in de sociale ontwikkeling. De sociale ontwikkeling beschrijft de stabiliteit en veranderingen in sociale vaardigheden (zoals het begrijpen en reguleren van de eigen emoties, empathie tonen voor andermans emoties) en sociaal gedrag, oftewel gedrag dat andere mensen beïnvloedt. Er is veel kennis over de sociale ontwikkeling tijdens de kindertijd en adolescentie, maar er is maar weinig bekend over wat voor sociale ontwikkelingen volwassenen doormaken.

TRAILS-data 

Het project maakt gebruik van TRAILS-data; gegevens van meer dan 1500 jonge mensen die sinds hun 11e jaar worden gevolgd. Zij zijn nu allemaal in de 30 en de meesten, maar zeker niet allemaal, hebben kinderen. Dit schept de mogelijkheid om de verschillen in sociale vaardigheden en sociaal gedrag te onderzoeken tussen ouders en mensen zonder kinderen. Het project gaat ook nieuwe data verzamelen waarmee wordt gekeken naar hoe het sociale netwerk van ouders hun opvoedstijl beïnvloedt. Daarnaast wordt deze data gebruikt om toe te lichten wat de rol is van genetische invloed en iemands ontwikkelingsgeschiedenis; iemands eigen ervaringen uit de kindertijd en adolescentie.

Tina Kretschmer studeerde aan de Freie Universität Berlin en behaalde haar PhD aan de University of Sussex in Brighton (UK). Ze werkte als onderzoeker bij King’s College, Londen, het Universitair Medisch Centrum Groningen en het Wissenschaftskolleg in Berlijn. In 2016 is ze begonnen als universitair docent bij de Faculteit Gedrags- en Maatschapijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Kretschmer is voorzitter van de onderzoeksgroep Youth Studies van de afdeling Pedagogische en Onderwijswetenschappen van deze faculteit. Haar werk richt zich op omgevings- en genetische determinanten van sociale ontwikkeling gedurende het hele leven. Kretschmer werkt met longitudinale, intergenerationele en genetisch bepaalde cohort data om te begrijpen waarom sommige kinderen en adolescenten succesvol zijn op sociaal vlak en anderen niet.

Door: Nationale Onderwijsgids