In mei van dit jaar werd duidelijk dat de langstudeerboete weer terugkomt. Studenten die een jaar langer studeren dan eigenlijk de bedoeling is, zorgen voor een lagere Rijksbijdrage van de overheid aan de onderwijsinstelling waaraan ze studeren. Alle hoger onderwijsinstellingen ontvangen namelijk 1 bedrag van het Rijk. Daarvan mogen zij zelf beslissen waar ze het aan uitgeven. Het hoger onderwijs ontvangt ongeveer 11 miljard euro. 

Geld vanuit de overheid 

Hogescholen ontvangen geld voor ontwerp en praktijkgericht onderzoek. Universiteiten ontvangen geld voor wetenschappelijk onderzoek. Hoeveel geld ze ontvangen hangt onder andere af van het aantal afgestudeerden en promoties. 

Langstudeerboete

Studenten gaan 3.000 euro extra collegegeld betalen als ze meer dan een jaar extra doen over hun bachelor of master.

Studenten zullen dus zo snel mogelijk willen afstuderen, want dan hoeven ze geen duizenden euro’s extra aan collegegeld uit te geven. Veertien jaar geleden had het kabinet Rutte-1 hetzelfde idee, maar studenten gingen toen massaal in protest. Het plan van de langstudeerboete is toen niet doorgegaan.

Basisbeurs

Maar de langstudeerboete is niet de enige reden dat studenten de straat opgaan. Vanaf 1 augustus 2024 (voor mbo-studenten) en 1 september 2024 (voor hbo’ers en universitaire studenten) zijn de basisbeurs en de basistoelage verlaagd met 164,30 euro.

De terugkeer van de basisbeurs was natuurlijk goed nieuws. En studenten die op kamers wonen kregen helemaal goed nieuws te horen, want de beurs werd tijdelijk met 164 euro per maand verhoogd vanwege de inflatie. Die blijdschap was alleen van korte duur.

De basisbeurs was begin 2024 nog 466,69 euro per maand. Dit studiejaar is dat 302,39 euro per maand. Studenten die nog thuis wonen blijven gewoon 121,33 per maand op hun rekening uitbetaald krijgen. Overigens is de basisbeurs wat anders dan de aanvullende beurs. Studenten ontvangen deze beurs als het inkomen van hun ouders onder een bepaalde norm blijft. De aanvullende beurs is maximaal 457,60 euro.

Koopkracht studenten 

De LSVb is het hier dus niet mee eens. Het collegegeld is namelijk met 10 procent omhooggegaan en voor veel studenten is de huur ook gestegen. Dat geldt ook voor de studierente. Die rente is inmiddels dusdanig hoog dat voor veel studenten de studieschuld verdubbeld is. 

Het Nibud maakte tijdens Prinsjesdag bekend dat de koopkracht van studenten er met 7 procent op achteruit gaat. Dit betekent dat studenten 113 euro netto minder te besteden hebben per maand. Volgens de LSVb zorgt dit voor een negatieve spiraal, want studenten moeten nu meer gaan werken om hun kosten te betalen. Studenten houden op die manier minder tijd over voor hun studie en daardoor lopen ze als vanzelf studievertraging op. En dan moeten ze dus 3000 euro extra collegegeld per jaar dat ze uitlopen gaan betalen.

Druk

Volgens voorzitter van de LSVb Abdelkader Karbache zorgt dit voor meer druk bij studenten. Een aantal studenten heeft al aangegeven dat ze twijfelen om hun studie af te maken vanwege de langstudeerboete of dat ze überhaupt twijfelen aan een vervolgstudie.

Dat is dan ook de reden dat studenten vrijdag 18 oktober gaan demonstreren in Den Haag. Een petitie tegen de langstudeerboete werd 80.000 handtekeningen en is inmiddels ingeleverd bij de Tweede Kamer. Maar om de druk nog verder op te voeren zit er volgens de LSVb niets anders op dan ook actie te voeren.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk
Bronnen: LSVb, Rijksoverheid, Bron.Fontys, Erasmusmagazine, ScienceGuide, Nibud