Van der Vorst maakt een vergelijking tussen whatsappen en de manier waarop in de jaren zeventig overmatig gerookt werd. “Dat vonden we toen heel normaal, maar als je erop terugkijkt was het natuurlijk heel absurd”, aldus de hoogleraar. Bovendien zouden de bouwers van apps, net zoals de fabrikanten van sigaretten, het vooropgezette plan hebben om de gebruikers verslaafd te maken. Dat gebruikers iedere tien minuten op hun telefoon kijken, is een symptoom van deze verslaving.

 

Whatsapp wordt door mensen in alle leeftijden gebruikt, niet alleen door jongeren. Het is een snelle manier om op de hoogte te blijven van dagelijkse dingen. De app een paar dagen niet gebruiken, kan er voor zorgen dat er ook echt informatie gemist wordt, zegt mediapsycholoog Misch Coster. Bovendien werkt dat blauwe vinkje, dat aangeeft dat een bericht is gelezen, ook door op de psyche van gebruikers. “Als je een berichtje hebt gestuurd en geen reactie krijgt, terwijl je ziet dat het wel is afgeleverd en gelezen, voelt dat al snel als een afwijzing”, aldus Coster. Die ander is misschien alleen even ergens mee bezig of wil nadenken over een antwoord. “Zo gaat het een heel eigen leven leiden.”

 

Een officiële smartphone- of socialmediaverslaving bestaat nog niet, daarvoor is eerst onderzoek nodig. Universiteit Utrecht doet onderzoek naar het gebruik van social media onder jongeren tussen de 12 en 16 jaar en is bezig een lijst samen te stellen met daarop eigenschappen van zo’n verslaving. Wie op de lijst zeker vijf van de negen punt kan afvinken, is hoogstwaarschijnlijk verslaafd. Eerder gaf de helft van de ondervraagde jongeren (2.700) aan zichzelf verslaafd te vinden, maar uit de vragenlijst blijkt dat slechts een klein percentage jongeren echt met een verslaving kampt.