Terwijl de impact van vleesconsumptie op maatschappij, milieu en dierenwelzijn steeds duidelijker wordt, blijft de broodje-ham-kaas-cultuur op middelbare scholen fier overeind, vindt het LAKS. De transitie naar een duurzamer voedselsysteem is in volle gang en daarmee zetten steeds meer universiteiten en hogescholen de stap richting een vleesvrije of grotendeels plantaardige kantine. Helaas blijven middelbare scholen achter in deze beweging. Het LAKS heeft dan ook een duidelijke boodschap tijdens de Week Zonder Vlees: middelbare scholen moeten de verantwoordelijkheid nemen om een duurzamer aanbod te creëren in hun kantines.
De eiwittransitie – de verschuiving van dierlijk naar plantaardig – is cruciaal voor een duurzamer voedselsysteem. Nederland leunt sterk op dierlijke eiwitten, maar de productie ervan heeft een enorme ecologische voetafdruk: hoge uitstoot, waterverbruik en ontbossing. Plantaardige eiwitten uit peulvruchten, noten en granen zijn een milieuvriendelijker alternatief.
Groene golf
De groene golf bereikt het hoger onderwijs, maar middelbare scholen blijven achter. Zo heeft de TU Delft meerdere vleesvrije kantines en streven ze naar 95 procent vleesvrij in 2030. Ook de VU Amsterdam en Universiteit Utrecht werken aan een standaard vegetarisch aanbod.
“Wanneer gaan de middelbare scholen dit ook eindelijk serieus aanpakken? Onze schoolkantines blijven hangen in een menukaart uit het verleden”, zegt bestuurslid Meike Nijwening. “Jongeren brengen veel tijd op school door, en de kantine beïnvloedt hun eetpatroon.”
Plantaardige kantine
Onze generatie zal de klimaatcrisis het hardst voelen. Bewustwording van eetgewoonten is cruciaal, maar daarvoor moeten duurzame keuzes toegankelijk zijn. Een plantaardige kantine verlaagt die drempel en is een logische, noodzakelijke stap voor onze toekomst.
Leerlingen moeten natuurlijk altijd vrij blijven om hun eigen eten mee te nemen en zijn niet verplicht om eten in de kantine te kopen. De verantwoordelijkheid van de school ligt echter bij het creëren van een aanbod dat duurzamer is. Dit betekent niet dat alle dierlijke producten volledig verbannen hoeven te worden, maar dat plantaardige opties gestimuleerd en aantrekkelijker geprijsd moeten worden. Het is belangrijk dat alle leerlingen gebruik kunnen maken van de plantaardige opties, en dat deze dus ook niet duurder zijn dan andere producten.
Weerstand is tijdelijk
De ervaring van de TU Delft bewijst bovendien dat weerstand vaak slechts tijdelijk is. Toen de faculteit Bouwkunde een volledig vegetarische kantine invoerde, was er aanvankelijk kritiek. Inmiddels geven studenten en medewerkers aan dat de beoordeling van het eten beter is dan voorheen. Ook aan de Erasmus Universiteit, waar plantaardige maaltijden 25 procent goedkoper zijn dan dierlijke, blijkt dat de vraag naar vegetarisch en veganistisch eten enorm is gestegen.
De overstap naar een plantaardige kantine is haalbaar en noodzakelijk gezien de huidige vleesindustrie. Universiteiten en hogescholen nemen hierin al verantwoordelijkheid, en middelbare scholen moeten volgen. Wij zijn ervan overtuigd dat als scholen het goede voorbeeld geven, wij als scholieren vanzelf duurzamer gaan eten. Laten we niet wachten tot 2000nogwat – duurzaam eten kan nu, er is geen tijd voor uitstelgedrag.
Door: Nationale Onderwijsgids
