De nieuwste cijfers laten zien dat de productiviteitsgroei in de periode 2021-2023 in vrijwel alle onderwijssectoren aanzienlijk is afgenomen. De grootste dalingen vinden plaats in het hoger beroepsonderwijs (hbo) met -5,7 procent en het wetenschappelijk onderwijs (wo) met -3,7 procent. Ook het voortgezet onderwijs (vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) zagen scherpe achteruitgang met respectievelijk -2,6 procent en -3,4 procent. Alleen bij het primair onderwijs (po) bleef de krimp beperkt (-0,1 procent). Dat meldt IPSE Studies.
Daarmee is de trend van vo, mbo en hbo aanzienlijk verslechterd in vergelijking met de periode 2000-2021, waarin de gemiddelde jaarlijkse krimp minder sterk was. Het wo kende in die periode zelfs een positieve groei (+1,9 procent), maar laat nu dus een negatieve groei zien.
Positieve productiviteitsgroei ziekenhuizen
In tegenstelling tot het onderwijs tonen de ziekenhuizen een positieve productiviteitsgroei van +1,7 procent in de recente periode. Dit is een duidelijke verbetering in vergelijking met de negatieve trend in de periode 2000-2021. In deze periode daalde de productiviteit van de ziekenhuiszorg gemiddelde met 1,5 procent per jaar, voornamelijk als gevolg van de negatieve groei die in de jaren vanaf 2013 optreedt.
Gemiddelde jaarlijkse productiviteitsgroei onderwijssectoren en ziekenhuizen in periode 2021-2023 vergeleken met voorafgaande periode (2000-2021).
Versnelde daling is zorgwekkend
De aanhoudende en deels versnelde daling van de productiviteit in de onderwijssectoren is zorgwekkend. Vooral de negatieve omslag in het wetenschappelijk onderwijs is teleurstellend, gezien de jarenlange positieve productiviteitsgroei tot en met 2021. Waarschijnlijk spelen de extra budgetten voor de investeringen in het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (waaronder de gelden van het Fonds voor Onderzoek en Wetenschap) hierbij een belangrijk rol. Ook de sterke achteruitgang van de productiviteit van het hbo lijkt hiermee verband te houden.
Tegelijkertijd is in de ziekenhuiszorg wel een positieve ontwikkeling waar te nemen. Na het dieptepunt in coronajaar 2020, lijkt de sector in de jaren daarna uit het dal te krabbelen en weer productiviteitsgroei te realiseren. Mogelijk zijn de afspraken in de zorgakkoorden, waaronder het Integraal Zorgakkoord (IZA), hierop van invloed geweest.
Door: Nationale Onderwijsgids
