De partijen hebben in een gezamenlijke verklaring laten weten dat het streven is 30 procent van de Elsevier-artikelen van Nederlandse wetenschappers in 2018 vrij toegankelijk zal zijn zonder dat de universiteiten daarvoor moeten bijbetalen. De komende drie jaar wordt hier trapsgewijs naartoe gewerkt.

Nu verdient Elsevier, net als veel andere wetenschappelijke uitgevers, veel geld aan lezers die betalen voor toegang tot artikelen. Ook betalen universiteiten veel geld voor pakketten abonnementen om toegang te krijgen tot de publicaties. De universiteiten zeggen dit model niet eerlijk te vinden. “Het model waarin universiteiten betalen voor abonnementen, is heel winstgevend voor uitgevers. Maar dat wetenschappelijk onderzoek dat met publiek geld is betaald achter een betaalmuur komt, is onjuist”, aldus VSNU-woordvoerder Bastiaan Verweij. De VSNU stelde de overstap naar open access bij Elsevier als een eis bij de onderhandelingen met de uitgever over een nieuw bulkcontract voor de universiteitsbibliotheken.

Eerder gingen grote wetenschappelijke uitgevers als Springer en Kluwer al wel akkoord met de mogelijkheid voor Nederlandse wetenschappers om in het nieuwe systeem te publiceren. De onderhandelingen met Elsevier liepen juist uiterst moeizaam. Deze zomer deed de VSNU zelfs een peiling om te schatten hoeveel wetenschappers eventueel bereid waren Elsevier de rug toe te keren als auteur of redacteur.

Philippe Terheggen, managing Director Journals bij Elsevier, laat weten blij te zijn met de overeenkomst. Volgens Terheggen zijn de abonnementen op wetenschappelijke artikelen belangrijk voor de status van Nederland als vooraanstaand onderzoeksland. De universiteiten hopen dat uiteindelijk alle wetenschappelijke artikelen voor iedereen gratis te lezen zijn.

© Nationale Onderwijsgids