(Novum) - Bijna 165 duizend leerlingen van groep 8 concentreren zich vanaf dinsdag op de Citotoets. Net als voorgaande jaren neemt ongeveer 85 procent van de basisscholen de toets af. Het is het laatste jaar dat een eindtoets nog facultatief is voor scholen. Vanaf 2015 wordt die verplicht en afgenomen in april.
De scholieren worden drie dagen onderworpen aan tweehonderd meerkeuzevragen op het gebied van taal, rekenen en studievaardigheden. Tachtig procent doet ook het onderdeel wereldoriëntatie, dat niet verplicht is. De uitslag wordt bekendgemaakt in de week van 10 maart.
Het is de laatste keer dat scholen ervoor kunnen kiezen geen toets te organiseren. Vanaf april 2015 moeten alle leerlingen in groep 8 op alle scholen in Nederland een toets maken ter afsluiting van de basisschool. Scholen houden wel de vrijheid zelf een toets te kiezen. Daartoe besloot staatssecretaris van Onderwijs Sander Dekker (VVD) vorig jaar met de gedachte dat scholen dan beter vergelijkbaar zijn. Alternatieven voor de Citotoets zijn bijvoorbeeld de Niotoets en de Drempeltoets.
De toetsscores worden niet gepubliceerd. RTL Nieuws publiceerde vorig jaar vorig jaar alle toetsscores na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur bij het ministerie van Onderwijs. Volgens een woordvoerder van Dekker is ook de staatssecretaris voorstander van openheid van schoolgegevens, maar moeten de scores wel in perspectief worden geplaatst. Daarom gaat het ministerie van Onderwijs de scores niet zelf publiceren.
De koepel voor alle basisscholen doet dat wel. De PO-raad is begonnen met scholenopdekaart.nl. Daar kunnen ouders niet alleen citoscores zien, maar ook onder meer hoeveel kinderen op een school zitten en aan welke terreinen extra aandacht wordt besteed. De website wordt in de loop van het jaar aangevuld, aldus een woordvoerder van de raad.
Een aantal basisscholen vindt dat de Citotoets onvoldoende vaardigheden test. Een groep schooldirecteuren pleitte begin januari in Trouw voor afschaffing. Creativiteit, technisch inzicht en sportief talent worden niet getoetst, stellen ze. Cito reageerde daarop dat het niet de bedoeling is om alle vaardigheden te testen.
Bijna 28 duizend leerlingen die naar verwachting een advies krijgen voor de zogenoemde basisberoepsgerichte- of kadergerichte leerweg van het vmbo buigen zich over een eenvoudigere toets. Deze sluit beter aan bij hun vaardigheden en is daarom goed voor hun zelfvertrouwen. Daarnaast maken vijftien blinde leerlingen een brailleversie van de toets.
Ruim tweeduizend kinderen maken de digitale Citotoets. Die wordt afgenomen op twee momenten om ervoor te zorgen dat computerservers de drukte aankunnen. De digitale toets wordt ook als gebruikt als inhaaltoets voor leerlingen die de 'normale' toets een of meerdere dagen niet kunnen maken.
Vorig jaar ontstond ophef toen bleek dat de toets op Marktplaats te koop was aangeboden. De geplande toets ging gewoon door, omdat de organisatie vond dat de vragen nog betrouwbaar waren. De opgaven waren volgens Cito niet in de openbaarheid verschenen. Dit jaar is de toets niet uitgelekt.
Uit de Citotoets komt een onafhankelijk advies, dat mede het schoolniveau van een kind bepaalt. Ook het advies van de basisschool en de wens van de ouders en de leerling zelf spelen daarbij een rol.
