Faalangst is een natuurlijke reactie op acties die het risico in zich dragen dat ze niet lopen zoals je wilt. Wie faalangst weet om te zetten in faalkracht, aanvaardt dat zijn acties misschien niet het resultaat opleveren waarnaar je streeft. Een faalkrachtig mens heeft het lef ‘op zijn bakkes’ te gaan en is in staat het risico op schade binnen aanvaardbare perken te houden.
Door Jan Ruigrok
Wat mij persoonlijk helpt bij de overstap van faalangst naar faalkracht, is het verhaal van de Secure Base Coaching (SBC). Het is zo nieuw dat ik er nog geen Nederlandse equivalent voor ben tegengekomen. (Leestip: duik eens in het boek van George Kohlrieser ‘Laat je niet gijzelen’.)
Kernbegrip bij SBC is de Veilige Basis. Een plek die een gevoel van bescherming, veiligheid en zorg biedt en die een bron is van inspiratie en energie voor het aangaan van risico’s en het zoeken van nieuwe uitdagingen. Waar wij het in Nederland hebben over ‘steunen’ en ‘uitdagen’ heeft Kohlrieser het over ‘caring’ en ‘daring’. ‘Caring’ staat voor de zorgende, vertrouwenwekkende kant. Het creëert een basis waarop je kunt terugvallen en roept het verlangen op om de basis verlaten, daardoor te leren, avonturen te beleven en te groeien als mens. Zo’n basis is als een veilige haven waarnaar een schip kan terugkeren. Het is als een familie of vriendengroep die je na een lange reis verwelkomt, nieuwsgierig naar je verhalen en die soms de littekens die je hebt opgelopen bewondert of wie weet, verzorgt. ‘Daring’ staat voor het aangaan van risico, spannende dingen doen die veel moois kunnen opleveren, maar altijd een zeker risico met zich meedragen.
Een veilige basis kan gevormd worden door mensen. Maar er zijn oneindig veel meer mogelijkheden. Muziek, kunst, de natuur, dieren, ervaringen die je in je leven hebt opgedaan, de stad waarin je bent opgegroeid en ga maar door. Docenten die in scholen willen faalkracht ontwikkelen, werken samen met hun leerlingen aan een veilige basis en nodigen hen uit stappen te zetten buiten de veilige context van de trainingsgroep. Dat in de wetenschap dat ze daarna in de groep hun ervaringen kunnen delen.
Socrates omschrijft de moed die nodig is om de veilige basis te verlaten als ‘dat doen wat nodig is, ondanks je bange zelf’. Bij mij thuis hangt deze uitspraak op een tegeltje aan de muur. Hij komt van pas bij het overgrote deel van mijn begeleidingsgesprekken.
Voor welke beslissing in jouw leven sta jij op dit moment? Wat maakt het spannend die beslissing te nemen en wat heb je nodig om die stap te maken? Ik zelf mag in dit soort situaties graag mijn t-shirt aantrekken met de uitspraak van master Yoda uit Star Wars: ‘do or do not, there is no try’.
En mocht je faalkrachttrainer worden, vind dan rust in de wetenschap dat het laten verdwijnen van faalangst tot mislukken gedoemd is. Wie dat probeert roept alleen maar nog meer faalangst op. De enige manier om in je leven geen last van faalangst hebben is ‘met een pilsje in de ene hand en je IPhone in de andere’ de rest van je leven aan je voorbij te zien trekken.
Op 7 december verzorg ik de opleiding Van faalangst naar faalkracht
