Jolanda Mulder

Heb je wel eens je woorden geteld? Op een normale schooldag? Hoeveel zouden dat er zijn? 

Veel! Heel veel! En toch kan je stem dat in principe goed aan. Wanneer je deze op een rustige, ontspannen manier gebruikt. Maar dát is zo gemakkelijk nog niet. 

Door Jolanda Mulder

Toen ik mijn eerste stageweek achter de rug had, was mijn stem schor. Ik had een week nodig om weer normaal te klinken. Eerst dacht ik: "Het is vast even wennen", en ik nam een theelepeltje honing, ter verzachting van mijn keel en stem. Maar dat mocht niet baten. Dus adviseerde mijn muziekleraar me logopedie te gaan volgen. Tijdens logopedie leerde ik de juiste technieken. Door veel te oefenen maakte ik me een goede ademhaling eigen, leerde ik hoe ik de klank goed kon laten resoneren, et cetera, et cetera, et cetera, waardoor het een steeds minder groot probleem werd. Gelukkig. Je zult toch om je stem ziek thuis moeten zitten!
 
Toch gebeurt dat veel. Veel leraren worstelen met hun stem. Soms leidt dit ertoe dat ze lange tijd thuis moeten blijven, om hun stem rust te geven. En vaak komt dit niet alleen door een verkeerde techniek. 
 
Mijn stem is voor mij de thermometer van mijn gemoedstoestand. Ik heb geleerd hem nauwkeurig te observeren en me te laten leiden door wat hij me, zonder woorden, vertelt. Ha. Alles klinkt erin door! Mijn ongeduld. Mijn frustratie. Mijn moedeloosheid. Mijn perfectionisme. Stel het je maar eens voor, zoom maar eens in op de verschillende rollen die je tegenkomt in jouw rol als docent. Je bent niet alleen de 'Rust Zelve'. Je bent ook bijvoorbeeld de 'Chaoot', de 'Vergelijker', de 'Verdediger', de 'Verontwaardigde', de 'Moedeloze', de 'Uitgeputte'. Of de 'Gemaakt Geduldige', de 'Beheersing Zelve'. Voel maar eens, in al die rollen zit een bepaalde mate van spanning, die zeker  in je stem hoorbaar zal zijn; je stem vertelt je omgeving meer dan al die woorden die je op een dag gebruikt. 
 
Dat is best een kwetsbaar idee! Mag iedereen horen hoe het met jou is? Of wil je dit ook liever bedekken? Besef wel: dat kost spanning! En slaat op je stem. En zo is het cirkeltje rond. 
 
Handiger is het om jezelf te gunnen er af en toe even 'uit te stappen', uit al die rollen, en weer tot jezelf te komen. Wanneer jij die tijd neemt – ik hoor zo vaak dat docenten zichzelf die adempauze níet gunnen, want 'ik moet nog....' – gun jij én jezelf én je toehoorders rust. Wat een verademing. Die óók hoorbaar zal zijn in je stem. Je stem klinkt lager, resoneert beter, en wint hierdoor aan impact. Een echte win-win situatie. Simpel toch! 
 
Hou je toch nog last van je stem? Maak eens een afspraak voor een StemAnalyse, en ontdek wat jouw stem nodig heeft om ontspannen, vrij en toch krachtig te klinken. 
 
P.S. Tjonge, zestien keer het woord 'stem', in één column?  Klopt! Opdat je het belang ervan niet onderschat! 
 
Jolanda Mulder is leerkracht en dramatherapeut en begeleidt binnen haar praktijk Een Nieuwe Kijk kinderen, ouders, gezinnen, groepen, teams met vastlopende interactieproblematiek. Ze zet stem- en spelimprovisatie in als middel om te komen tot inzicht, verandering en groei.
 
© Nationale Onderwijsgids / Jolanda Mulder