Onder leiding van de Utrechtse pedagogen Micha de Winter en Stijn Sieckelinck hebben Nederlandse, Britse en Deens wetenschappers voor het eerst onderzoek gedaan onder gederadicaliseerde jongeren zelf én hun familie. In de drie landen namen de onderzoekers zo’n zestig interviews af met deze jongeren en hun familie. De Winter: “Uit onze onderzoeksgegevens blijkt, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, dat ouders maar zelden de rechtstreekse aanleiding voor radicalisering zijn. Ook hun rol bij deradicalisering is klein.” De pedagogen benadrukken wel dat het gezin van belang is bij de zoektocht van jongeren naar hun identiteit en hun plaats in de samenleving: "Samen met bijvoorbeeld school, kerk of moskee is dat de plek om identiteit te vormen."

Juist op het gebied van die identiteitsontwikkeling vallen grote gaten, stellen de onderzoekers. Terwijl in de samenleving het debat over identiteit steeds heftiger wordt gevoerd, kan de zoektocht naar identiteitsontwikkeling bij jongeren makkelijk ontsporen. “En waar de opvoeders dan niet in kunnen voorzien, wordt geleverd door radicale groepen: een duidelijke identiteit, houvast, een duidelijk doel en het gevoel ergens bij te horen.”

De onderzoekers adviseren dan ook beleid en actie op deze gebieden. Sieckelinck: “De pedagogische coalities tussen ouders, scholen en andere betrokkenen moeten versterkt worden. Samen kunnen zij beter het morele gezag bieden waar deze jongeren en de samenleving behoefte aan hebben.” Ook op het gebied van onderwijs en ondersteuning valt winst te behalen. De onderzoekers pleiten bijvoorbeeld voor lessen om ‘vreedzaam te leren vechten’: onrecht aan de kaak stellen en daarbij anderen in hun waarde laten.

© Nationale Onderwijsgids