Ook over 2019 liegen de cijfers er niet over. Maar liefst één op de vijf medewerkers in het onderwijs krijgt te maken met een burn-out volgens cijfers van het CBS. Hierdoor scoort het onderwijs van alle beroepsgroepen het hoogst, ondanks maatregelen van het kabinet om de werkdruk te verminderen.
Geen eenvoudige oplossing
Er is niet één oorzaak die aangewezen kan worden als schuldige voor de werkdruk in het onderwijs. Doordat meerdere factoren een rol spelen en die weer per onderwijssector verschillen, is het niet mogelijk om met een enkele oplossing te komen. In het mbo schuilt het probleem vaak in de aansluiting tussen de vaardigheden en de baan. Zo wordt personeel vaak ingezet op vakken waarvoor ze geen opleiding hebben, terwijl de leraren zelf alleen de vakken willen geven waarvoor ze zijn opgeleid. In het voortgezet onderwijs speelt juist het gedrag van leerlingen, ouders en collega's een grote rol in het ervaren van stress terwijl leraren in het basisonderwijs te maken hebben met een te grote administratieve werklast. Het kabinet stelt wel structureel €430 miljoen beschikbaar om de werkdruk aan te pakken, maar er is vooral behoefte aan maatwerk.
Lerarentekort groeit verder
Het tekort aan leraren, schoolleiders en ondersteunend personeel loopt steeds verder op. Volgens ramingen gaat het tekort alleen maar verder groeien en schieten huidige maatregelen tekort. In 2019 waren er ruim 2.300 leraren te weinig. Naar schatting neemt dit toe tot 6.000 leraren in 2024. De PO-raad roept het kabinet op om salarissen structureel te verhogen voor leraren, schoolleiders en ondersteuners in het primair onderwijs en dit gelijk te trekken met de salarissen in het voortgezet onderwijs. Alleen al voor deze maatregel is jaarlijks 600 miljoen euro nodig. Daarnaast is er behoefte aan intensieve begeleiding na het behalen van het diploma. Een kwart van de beginnende leraren valt namelijk al binnen vijf jaar uit. Betere begeleiding van starters zou kunnen zorgen voor een lagere uitval. Door de maatregel worden nieuwe leraren niet alleen breder inzetbaar, maar krijgen ze ook meer carrièremogelijkheden en perspectief.
Dit kunnen leraren zelf doen:
De plannen zijn er, maar de problemen zijn nog lang niet opgelost. Voor leraren met beginnende burn-out klachten zijn er een aantal handvatten. Maak de problemen vooral kenbaar bij collega's en leidinggevenden, zeker in het geval van langdurige werkstress. Een ondersteunende omgeving kan veel goed doen. Leraren hoeven zich geen zorgen te maken als ze de goedkoopste zorgverzekering hebben afgesloten. Vaak worden therapieën vergoed, al dan niet via een aanvullende zorgverzekering. Er is geen algemene behandeling tegen een burn-out, of burn-outklachten, maar tegen stress en andere symptomen kan wel het nodige gedaan worden.