Klassen in het basisonderwijs kunnen zeer wisselend van samenstelling zijn. Er wordt vaak verondersteld dat een grote mate van diversiteit in de klas, dus als er zorgleerlingen, achterstandsleerlingen of juist hoogbegaafde leerlingen in de klas zitten, het voor de leerkracht moeilijker wordt om op de leerbehoeften van verschillende kinderen in te gaan (adaptief onderwijs te geven). Het Kohnstamm Instituut stelde dat als dit zo was een grote diversiteit samen moet gaan met lagere onderwijsopbrengsten. Tijdens onderzoek gingen ze daarom na of er een samenhang is tussen de diversiteit in de klassamenstelling en de cognitieve en sociaal-emotionele uitkomsten bij de kinderen.

 

Het instituut mat daarbij de diversiteit door zowel het aandeel achterstandsleerlingen, zorgleerlingen en excellente leerlingen afzonderlijk te tellen én mat verschillende manieren om deze aandelen te combineren. De algemene conclusie van het onderzoek is dat er maar weinig systematische effecten van de klassamenstelling van groep 5 of 8 op toetsscores voor Rekenen/wiskunde en Begrijpend lezen worden gevonden. Ook de sociaal-emotionele ontwikkelen, gemeten in cognitief zelfvertrouwen en taakmotivatie, is hetzelfde voor zowel heterogene als homogene klassenleerlingen. Wanneer er al significante effecten gevonden werden, dan waren deze erg klein. 

 

Het Kohnstamm Instituut concludeert daarom dat het voor de leerkracht niet uitmaakt of zij aan een homogene of diverse klas lesgeeft. Het kan wel zo zijn dat leerkrachten het als lastiger ervaren om heterogene klassen les te geven, maar de leerkrachten lijken er dus wel in te slagen slagen om met een heel diverse klas vergelijkbare resultaten te bereiken als met een homogene klas. 

 

© Nationale Onderwijsgids