VVD

- Rekenen en taal komen voorop te staan. De nadruk wordt gelegd op de basisvaardigheden. Minimaal tweederde van de onderwijstijd moet worden besteed aan de basisvaardigheden
- Mobiele telefoons niet meer aanwezig in de klas. Basisscholen (en middelbare scholen) staan telefoons alleen toe in de les als dat nodig is. Denk daarbij aan het aanleren van digitale vaardigheden
- Basisonderwijs en kinderopvang gaan beter samenwerken
- Ieder kind verdient een kansrijke start. De VVD gaat daarom door met de gratis schoolmaaltijden en scholen moeten ouders duidelijk maken dat de vrijwillige ouderbijdrage ook echt vrijwillig is
- De doorstroomtoets in groep acht blijft bestaan

D66

- Een rijke schooldag voor ieder kind. Met de rijke schooldag krijgt ieder kind de kans om mee te doen aan sport, cultuur, muziek of hulp bij het maken van huiswerk
- De gezonde maaltijden op school blijven. Daarmee wordt een gezonde leefstijl gestimuleerd en groeien kinderen op een gezonde manier op
- Er komt een wet op funderend onderwijs. Die wet zorgt ervoor dat de kinderopvang, basisscholen en middelbare scholen makkelijker kunnen samenwerken
- D66 wil de laaggeletterdheid in Nederland aanpakken, daarom willen ze de kwaliteit van het onderwijs in lezen en schrijven op zowel basis- als middelbare scholen versterken
- Burgerschap is een onderdeel van de schoolcultuur en krijgt invulling met een doorlopende leerlijn burgerschap van de basisschool tot aan de middelbare school en het mbo
- D66 wil toetsen in groep acht als ‘thermometer’ en dat leerlingen niet langer geselecteerd worden op twaalfjarige leeftijd

PVV

- De PVV wil kleinschalig onderwijs
- De PVV wil dat taal en rekenen weer centraal komen te staan
- De PVV wil een einde aan de indoctrinatie van de kinderen
- De PVV wil artikel 23 van de Grondwet behouden

CDA

- Het CDA wil dat het budget voor het verbeteren van de basisvaardigheden rechtstreeks naar de scholen gaat die dat nodig hebben
- In samenwerking met bibliotheken komt er een onderwijsbreed leesoffensief om achterstanden weg te werken en de ‘lol in het lezen’ terug te krijgen
- Het CDA is voorstander van een mobieltjesverbod in de klas

SP

- De SP wil kleinere klassen. In het basisonderwijs bestaat een op de elf klassen uit dertig leerlingen of meer en dat doet afbreuk aan de kwaliteit van het onderwijs
- De SP heeft samen met D66 een initiatiefwetsvoorstel gemaakt, die per direct een einde maakt aan megaklassen van dertig of meer leerlingen in het basisonderwijs
- Kinderen hebben recht op goed onderwijs. Leren is wat de SP betreft meer dan rekenen en taal, de partij wil de kinderen ook goed voorbereiden op de samenleving. Dat betekent voldoende aandacht voor rekenen en taal, maar ook voor muziek, kunst en cultuur en het leren omgaan met verschillen
- Kinderen op de basisschool krijgen een sportstrippenkaart, daarmee kunnen ze gratis kennismaken met verschillende sporten
- Op de basisscholen wordt weer gewerkt met vakleerkrachten en schoolzwemmen wordt aan het vakkenpakket toegevoegd

GroenLinks/PvdA

- GroenLinks/PvdA zet in op financiering voor gemeenten zodat er een gezond ontbijt wordt aangeboden en ook een gezonde lunch voor leerlingen die overblijven op school
- Om de kansen van kinderen te vergroten zijn in verschillende regio’s rijke schooldagen ingevoerd. Elk kind krijgt een rijk programma met sport, cultuur, techniek, natuur, begeleiding en nabije zorg met een goede balans tussen inspanning en ontspanning aangeboden
- Het verduurzamen en vergroenen van schoolgebouwen en schoolplein is een essentieel onderdeel van een goed leerklimaat voor leerlingen en leraren. De groene buitenruimte die scholen hebben, moeten na schooltijd zo toegankelijk mogelijk zijn voor de buurt

Partij voor de Dieren

- De Partij voor de Dieren wil schoolfruit introduceren op alle Nederlandse basisscholen. Er moet dan wel voorrang worden gegeven aan fruit dat afkomstig is uit de regionale biologische landbouw
- Cultuur- en muziekeducatie moet een vaste plek krijgen in het lesprogramma van het basisonderwijs
- Duurzaam onderwijs op de basisschool. Kinderen leren als verantwoordelijke burgers om te gaan met de aarde, al haar bewoners en haar schaarse grondstoffen. Concreet betekent het ook dat kinderen de kans krijgen zelf voedsel te telen, zoals in een schooltuin. Bij een gezond leven horen verder ook schoolzwemmen en sportlessen
- Basisscholen moeten lessen aanbieden in mediawijsheid waarin leerlingen leren om te gaan met internet en andere media
- De Partij voor de Dieren wil extra investeren in natuur- en milieueducatie in het basisonderwijs

ChristenUnie

- De ChristenUnie wil artikel 23 van de Grondwet niet wijzigen. Ouders in heel Nederland moeten kunnen kiezen voor een school die past bij hun opvoeding en levensovertuiging
- De ChristenUnie wil de vrijheid van inrichting garanderen. Personeels- en arbeidsvoorwaardenbeleid is aan de scholen zelf
- De ouderbijdrage die scholen vragen is vrijwillig en moet ook vrijwillig blijven
- De ChristenUnie wil een drempelloze overgang van de basisschool naar een vervolgopleiding. Dat kan een overgang zijn naar een tweejarige burgklas in het voortgezet onderwijs, samenvallend met de onderbouw. Er is dan geen eindtoets meer nodig in het po. Het po- en vo-onderwijs moet beter op elkaar aangesloten worden, bijvoorbeeld door doorlopende leerlijnen in te richten

Forum voor Democratie

- Forum voor Democratie wil kleinere klassen. Maximaal 23 leerlingen per bevoegde leerkracht
- De nadruk moet weer komen te liggen op rekenen, taal, geschiedenis, aardrijkskunde en sport
- Forum voor Democratie wil bevordering van traditioneel onderwijs op basis van ‘directe instructie’. Daarmee bedoelt de partij dat de leraar uitlegt en de leerling naar de leraar luistert
 

BBB

- BBB is voor het behoud van basisscholen in kleinere kernen. Deze basisscholen dienen zo lang mogelijk behouden te blijven, ook al zakt het aantal leerlingen onder de huidige landelijke grens
- De BBB vindt het belangrijk dat jongeren beschikken over goede leesvaardigheden en voldoende kennis van de eigen taal en cultuur. Daarom moet er op de basisschool meer aandacht komen voor deze basisvaardigheden
- Er moet meer voorlichting en positieve aandacht komen voor de praktische sector binnen het onderwijs en daarom komen er meer techniek/praktijklessen op de basisschool
- Op alle onderwijsniveaus, te beginnen in het basisonderwijs, dient voorlichting over de digitale samenleving plaats te vinden

SGP

- Het basisonderwijs moet zoveel mogelijk aansluiten bij de capaciteiten en aanleg van de kinderen
- Er moet veel aandacht komen voor de basisvaardigheden zoals taal en rekenen
- Waarden en normen zijn belangrijk in het onderwijs
- Fatsoensnormen moeten strikt gehandhaafd worden

DENK

- Er moet meer geld naar en voor het onderwijs beschikbaar komen
- Een maximale klassengrootte qua leerlingenaantal, om plofklassen tegen te gaan

Volt

- Volt wil de kwaliteit van het basisonderwijs verhogen door kleinere klassen, meer onderwijsondersteuners in de klas en een nog hogere kwaliteit van de opleiding tot leraar
- Gratis en gezonde schoolmaaltijden, waarbij de schoolmaaltijd gezien wordt als onderdeel van het onderwijsprogramma. Hiermee wordt gezond eten bevorderd, ongelijkheid aangepakt en zit er niemand meer met honger in de klas
- Privéscholen worden afgeschaft. Particuliere scholen zijn alleen voor kinderen met vermogende ouders toegankelijk en dat belemmert het krijgen van gelijke kansen
- Op alle basisscholen moet er les worden gegeven over seksuele en genderdiversiteit. Op iedere school hoort ook inclusieve seksuele voorlichting aan bod te komen. Daarnaast pleit Volt ervoor dat kinderen respectvol met elkaar om leren gaan
- Volt schaft de Centrale Eindtoets af

JA21

- JA21 wil de opmars van woke binnen het onderwijs stoppen en leerlingen vrijwaren van indoctrinatie over zaken als ‘gender’ en ‘institutioneel racisme’

BIJ1

- De selectie en toetsing van basisschoolleerlingen voor het voortgezet onderwijs moet anders en op een later moment. Advies voor het vervolgonderwijs wordt voortaan gebaseerd op een overeenkomst tussen leraar, ouder(s)/verzorger(s) en leerling
- De vrijwillige ouderbijdrage in het basisonderwijs wordt afgeschaft, en bijles moet gratis zijn voor mensen die het anders niet kunnen betalen

50PLUS

- Het onderwijs moet meer aansluiten op de snelle ontwikkelingen in de maatschappij

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk
Bronnen: Verkiezingsprogramma's VVD, D66, PVV, CDA, SP, GroenLinks/PvdA, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, Forum voor Democratie, BBB, SGP, DENK, Volt, JA21, BIJ1, 50PLUS