Ter nagedachtenis van de bevrijding van vernietigingskamp Auschwitz, op 27 januari 77 jaar geleden, heeft de Amsterdamse kunstenaar Ben Mechanicus (4 mei 1963) een eigentijds kunstwerk gemaakt. Door het gebruik van speelgoedfiguren van Playmobil in een animatievideo wil hij vooral jongere generaties laten zien wat daar destijds gebeurde, zonder de beelden al te gruwelijk te maken. Dit meldt History Art.
"Alle foto’s en filmpjes uit die tijd zijn zwart-wit of korrelig. Dat zegt de huidige generatie met zijn smartphones en videocultuur niet zoveel. Met deze animatie wilde ik iets visueels en indrukwekkends maken voor alle leeftijden”, zegt Ben Mechanicus. "Ik laat het hele machinale proces van de uitroeiing van een volk zien, zoals het was. Door het gebruik van speelgoedfiguren lijkt het alleen maar wat minder gruwelijk om naar te kijken. Zoiets is er nog niet voor jongeren.”
Verhaal van de slachtoffers
De korte animatievideo beeldt zwijgend het onuitsprekelijke verhaal uit van de slachtoffers, die op systematische wijze zijn vermoord door de Nazi’s. Van de aankomst per trein, het achterlaten van bagage, het afknippen van het haar en het uitkleden. Daarna het opsluiten in de gaskamer, het vergassen van de mensen, het ophalen en verbranden van de lijken en zelfs het trekken van de gouden tanden. Ook het geweld, de executies via vuurpeloton en galg zien er ondanks de speelgoedfiguren nog steeds angstaanjagend uit. Mechanicus verzamelde zoveel mogelijk figuren en maakte zelf wat niet bestond, zoals de lijken.
Rijksmuseum
Mechanicus heeft zijn werk aangeboden aan het Rijksmuseum. Hoewel het museum geen hedendaagse kunst verzameld, was curator 20ste eeuw Harm Stevens toch onder de indruk. Hij noemt History Art ‘een ijzingwekkende ervaring’.
Volgens Mechanicus heeft een kunstenaar maatschappelijk gezien een belangrijke, expressieve rol. "Al mijn ideeën, al mijn maatschappelijke visies op deze tijd, zet ik om in kunstwerken”, zegt hij. ,,Hiermee veroorzaak ik een interactie om de kern van het werk.”
In een eerder werk als ‘The nine of why’ stelde hij geweld, oorlog, woede en haat aan de kaak, in zijn werk ‘Het recht van bestaan’ anonieme spermadonoren. "Een krankzinnige daad”, stelt hij. ,,Hoe kan je iemand de helft van zijn bestaan, verleden en heden onthouden?”
Bevrijding Auschwitz-Birkenau
Vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau werd op 27 januari 1945 bevrijd door het Rode Leger. Van de 1,3 miljoen mensen die erheen werden gedeporteerd, kwamen er ongeveer 1,1 miljoen om het leven. De bevrijding wordt overal ter wereld herdacht. Mechanicus stelt de animatievideo History Art gratis beschikbaar.
Door: Nationale Onderwijsgids
