Op 1 september 2020 is de Voorziening Vroegtijdig Aanmelden (VVA) in werking getreden. Deze regeling verplicht vo-scholen te melden welke leerlingen naar verwachting overstappen naar het mbo. Scholen in het voortgezet onderwijs en gemeenten ontvangen digitaal, veilig en geautomatiseerd informatie over de status van de aanmelding van de leerlingen bij mbo’s. De regeling moet uitval voorkomen. Wat zijn de eerste ervaringen met de VVA? En waarom komt er een onderzoek naar? Dat meldt Kennisnet.
Jaarlijks maken ruim 150.000 leerlingen de overstap naar het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Een overstap die voor de meeste leerlingen soepel verloopt. Maar niet voor iedereen: jaarlijks verloopt de overstap naar het mbo voor ongeveer 8.000 leerlingen niet probleemloos. Dit komt omdat zij bijvoorbeeld geen of geen bewuste studiekeuze maken, zich na de zomer niet melden op de mbo-instelling (‘zomerlek’), uitvallen zonder het behalen van een startkwalificatie of als ze switchen van opleiding.
Overgang soepeler verlopen
Met de VVA wordt mogelijke schooluitval in kaart gebracht en kunnen scholen en gemeenten tijdig aan de slag om dit tegen te gaan. De overgang naar het mbo kan hierdoor soepeler verlopen en de uitval van leerlingen wordt beperkt. Vo-scholen leveren gegevens aan over leerlingen die naar verwachting de overstap maken naar het mbo. Mbo-instellingen op hun beurt informeren vo-scholen en gemeenten over de status van de aanmelding van die leerlingen.
De levering van gegevens van overstappende leerlingen is bij wet geregeld. In de wet ‘Vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht tot het mbo’ is vastgelegd dat vo-scholen tussen 1 oktober en 1 februari gegevens moeten aanleveren. Met de VVA worden scholen in de gelegenheid gesteld om deze gegevens veilig en digitaal te leveren vanuit hun vertrouwde leerlingadministratiesysteem.
De projectgroep VVA, met vertegenwoordigers van VO-raad, MBO-raad en VNG, heeft de afgelopen maanden extra ingezet op communicatie met scholen. Daarnaast werd het webinar ‘Aan de slag met VVA’ georganiseerd, waaraan circa 600 leerlingbegeleiders, decanen en administratief medewerkers deelnamen. Vertegenwoordigers van een tweetal leerlingadministratiesystemen verleenden medewerking aan dit webinar. Dit alles heeft geresulteerd in een forse toename van het aantal scholen dat gegevens heeft aangeleverd. Dit schooljaar hebben 442 scholen (stand eind februari 2022) gegevens aangeleverd van leerlingen die de overstap naar het mbo maken.
Aansluiten bij behoeften
Verder heeft de projectgroep gesprekken gevoerd met scholen, gemeenten en RMC’s (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie), om een beeld te krijgen in hoeverre de VVA aansluit bij hun behoeften. En welke verbeteringen nodig zijn.
Technische problemen
Op vo-scholen bleek vooral de wettelijke verplichting onbekend. Er bleek geen onwil te zijn om te leveren, maar scholen wisten niet dát er geleverd moest worden. Daarnaast geven vo-scholen aan dat informatie over de leerweg (BOL of BBL) en de gekozen opleiding van toegevoegde waarde kan zijn om de leerlingen beter te kunnen begeleiden. Tot slot bleken vo-scholen tegen een aantal technische problemen aan te lopen, bijvoorbeeld rond de mandatering en de instellingen in het leerlingenadministratiesysteem.
Wetswijziging
Inmiddels heeft het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen hieruit geconcludeerd dat onderzoek nodig is om een keuze te kunnen maken voor het vervolg van de VVA. Een mogelijke wetswijzing – nodig om meer of andere gegevens tussen scholen en gemeenten te kunnen uitwisselen – vereist deugdelijke onderbouwing. Dit onderzoek wordt de komende maanden uitgevoerd. Hiervoor worden met vo- en mbo-scholen en gemeenten in tenminste 10 RMC’s gesprekken gevoerd om zo een representatief beeld te krijgen van de gewenste doorontwikkeling van de VVA.
Door: Nationale Onderwijsgids
