Nederlanders met een baan namen de afgelopen jaren minder deel aan (bij)scholing en gingen minder actief zoeken naar werk bij (dreigend) baanverlies. De coronapandemie en de bijbehorende maatregelen speelden hierbij waarschijnlijk een rol. Er waren minder vacatures en fysiek contact werd aan banden gelegd. Deze bevindingen uit arbeidsmarktonderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau staan in schril contrast met het arbeidsmarktbeleid van de overheid. Zij wil juist werkenden aansporen scholing te volgen, informeel te leren op de werkplek en bij dreigende werkloosheid actief een baan te zoeken. Dat meldt het Sociaal en Cultureel Planbureau.
De resultaten van dit langlopend, tweejaarlijks arbeidsmarktonderzoek van het SCP onder wel- en niet-werkenden zijn te lezen in de publicatie ‘Arbeidsmarkt in kaart – wel- en niet-werkenden – editie 3’. Het toont de verwachtingen van werkenden (16-65 jaar) over hun scholingsdeelname, hun mate van baanwisselingen en zoekgedrag, en pensioenleeftijd tussen 2004 en 2020. De gegevens uit 2020 zijn verzameld in het najaar toen er coronamaatregelen van kracht waren.
Scholingsdeelname
De overheid probeert mensen al jarenlang te stimuleren om vaker deel te nemen aan scholing, meer informeel te leren op de werkplek en bij dreigende of feitelijke werkloosheid actief te zoeken naar een andere baan. Dat moet mensen goed inzetbaar houden op de arbeidsmarkt. Deze aanmoedigingen vanuit de overheid leiden echter niet tot meer scholing via of op het werk en tot actiever werk zoeken. Zo bleef de scholingsdeelname van werkenden tussen 2004-2018 gelijk, net als de mate waarin mensen ander werk zochten bij (dreigend) baanverlies. Ook het aandeel werkenden dat informeel leerde op de werkplek, was sinds 2013-2014 vrijwel constant.
In het najaar van 2020 bleken werkende Nederlanders nog minder vaak deel te nemen aan scholing of te zoeken naar een andere baan. Zo volgden in 2019-2020 werkenden minder vaak scholing dan voorheen. Zowel werknemers die werkloos dreigden te raken als WW’ers zochten in 2020 minder actief naar (ander) werk. Alleen het aandeel mensen dat tijdens het werk nieuwe dingen bijleerde, bleef gelijk.
Coronapandemie
Waarschijnlijk was de uitbraak van de coronapandemie begin 2020 met de daarmee gepaard gaande maatregelen de oorzaak van deze terugval. Contacten waren in deze periode immers beperkt en het aantal vacatures was klein. De afname in het deelnemen aan scholing en het actief zoeken naar een baan bij (dreigende) werkloosheid kan dus tijdelijk zijn geweest.
STAP-budget
In het huidige coalitieakkoord van het kabinet is het bevorderen van scholingsdeelname en de duurzame inzetbaarheid van werkenden (opnieuw) als doel opgenomen. Dit vooral met het oog op de krapte op de arbeidsmarkt. Daarnaast moet de subsidieregeling STAP-budget mensen tot leren verleiden: werkenden en werkzoekenden kunnen onder voorwaarden een training of opleiding volgen voor maximaal 1.000 euro per jaar. Het SCP volgt de uitvoering van nieuw arbeidsmarktbeleid en de nieuwe ontwikkelingen op de arbeidsmarkt om na te gaan welke effecten dit alles heeft op de lange termijn voor de kansen van werkenden op de arbeidsmarkt.
Door: Nationale Onderwijsgids
