Onderwijsvernieuwers Sjef Drummen en Jan Fasen hebben een belangrijk boek gemaakt, 10 jaar Agora in de praktijk. Het is in wezen een bundel van drie boeken. In twee boeken zetten achtereenvolgens onderwijsarchitect Drummen en innovatieve schoolleider Fasen hun gedachten over het failliet van het Nederlandse onderwijssysteem uiteen. Die zijn vervolgens samengevoegd tot één boek dat je van beide kanten kunt lezen.
Drummen en Fasen vertellen over de conceptie van een andere aanpak, Agora-onderwijs. En ze vertellen over hun ervaringen met het realiseren van het Agora-onderwijs. Inmiddels telt de Agoravereniging achttien scholen in Nederland en drie in Vlaanderen. Het derde boek wordt gevormd door de veertien columns waarmee het boek van Drummen en Fasen doorspekt is. In die columns komen wetenschappers aan het woord, zoals transitiedenker Jan Rotmans, onderwijsminister Robbert Dijkgraaf, hoogleraar onderwijskunde Rob Martens en hoogleraar filosofie Jan Bransen zelfs twee keer. Allen wijzen ze op het belang van het Agora-onderwijs.
Failliet van het onderwijs
In hun boek beargumenteren onderwijsarchitect Sjef Drummen, innovatieve schoolleider Jan Fasen en het gezelschap van wetenschappers dat het Nederlandse onderwijssysteem muurvast zit en de ontwikkeling van jonge mensen en van onderwijsprofessionals blokkeert. Het is een bekend verhaal. Kinderen, leraren, scholenorganisaties zitten in een systeem waarin het gaat om prestatiecriteria, outputmetingen en verbeterplannen. Maar het onderwijs wordt er niet beter op. Kinderen worden gedwongen om een programma te volgen, zich aan een toetsregime te onderwerpen, leraren voelen zich in hun professionele autonomie beknot. Tieners en jonge mensen bezwijken volgens het Trimbosinstituut onder de systeemdruk en de intrinsieke motivatie van kinderen verdwijnt in het riool van de school. Ouders leveren hun kinderen over aan een systeem waarin ze zelf meer dan eens verpieterden. Je vraagt je af waarom juist de onderwijssector niet in staat is tot expansief leren. Dat laatste betekent (leer)activiteiten ontwikkelen waarmee we nieuwe vormen van leven, organiseren en onszelf zijn ontdekken. Dus ook nieuwe onderwijsactiviteiten. Activiteiten die ons toerusten om de grote problemen van deze tijd het hoofd te bieden, want daarin schiet ons onderwijssysteem ernstig tekort.
Agora als wenkend perspectief
Sjef Drummen en Jan Fasen zetten het Agora-onderwijs neer als een wenkend perspectief. Niet dat het allemaal zo revolutionair is. De visie en concepten waarmee ze hun onderwijsbenadering laden doen denken aan de werkplaatsschool van Kees Boeke en Maria Montessori, het onderwijs van Big Picture scholen en andere onderwijsconcepten waarin de interesse van het kind de katalysator is voor de motivatie om te leren. In het DNA van het Agora-onderwijs gaat het om diepgaand leren en persoonsvorming. Agora leerlingen worden gestimuleerd om zelf regie te voeren op hun eigen leren en ontwikkelen, verbanden te leggen tussen verschillende vakgebieden en creatieve oplossingen te bedenken voor complexe problemen. Dat moet leiden tot persoonlijke ontwikkeling, cognitieve vaardigheden, een vermogen tot kritisch denken en diepgaand leren.
In 2013 legden Drummen en Fasen de basis voor het Agora-onderwijs en zij startten hun eerste school. Inmiddels presenteren de scholen zich op de website van de Agora-vereniging. Naast vijftien scholen in Nederland – in het basis en voortgezet onderwijs en ook een drietal scholen in Vlaanderen. En de beweging groeit. Inmiddels zijn er meer dan dertig scholen opgericht of in oprichting. Als je het mij vraagt is dat nu juist de kracht en het belang van de beweging die de onderwijsvernieuwers in gang hebben gezet. Er is een krachtige beweging nodig om overheid, beleidsmakers, schoolleiders, lerarenopleiders, leraren en ouders ervan te overtuigen dat het de hoogste tijd is om los te komen van falende routines.
Intrinsieke motivatie en diepgaand leren
Intrinsieke motivatie en diepgaand leren vormen de grondtoon van het Agora-onderwijs. Drummen en Fasen vertellen beiden een eigen verhaal waarin ze uiteenzetten hoe ze tot onderwijs zijn gekomen waarin leerlingen zelf kennis verwerven door vanuit hun eigen wensen, vragen en interesses een persoonlijke leerroute af te leggen door vijf ‘werelden’, een kunstzinnige, wetenschappelijke, spirituele, maatschappelijke, en sociaal-ethische wereld. Bij het Agora-onderwijs zijn er geen toetsen, cijfers, methodes of huiswerk. Het moet toch te denken geven dat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het Agora-onderwijs niet onderdoet voor het reguliere onderwijs. Maar het is bedenkelijk om het zo op te schrijven, want het ging juist om het vinden van nieuwe principes die bepalen wat goed onderwijs is. Jan Fasen maakt ook duidelijk dat om onderwijs te realiseren dat dienend is aan de motivatie van de kinderen een vorm van leiderschap nodig is die daarmee correspondeert.
De wetenschappen en de kunsten
In de beschrijving van het Agora-concept maken Drummen, Fasen en de wetenschappers duidelijk dat het Agora-concept gefundeerd wordt door verschillende wetenschappelijke pijlers, zoals: de zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan, waarin het gaat om het ontwikkelen van motivatie door autonomie, competenties en verbondenheid; de neurowetenschappen in het onderwijs, waarvoor breinwetenschapper Jelle Jolles zich sterk maakt; en pedagogische opvattingen, onder meer van Gert Biesta. ‘10 jaar Agora in de praktijk is rijk geïllustreerd met kunstwerken van Agora-leerlingen. De auteurs maken dan ook duidelijk dat de kunsten een belangrijke rol vervullen in het Agora-concept. Kunstenaars, zo schrijft Sjef Drummen gebruiken in vrijheid, het onbekende, de onzekerheid en het niet-weten. Daarin ligt volgens hem het geheim en de energie van al het nieuwe. Logica brengt ons van A naar B, de verbeelding brengt ons overal zei Einstein al.
Realisatie en tien jaar ervaring
Inmiddels is er dus al tien jaar ervaring met het Agora-onderwijs en de beweging groeit. Leerlingen en hun ouders, leraren, ‘ínspirator’ Jef Drummen en ‘realisator’ Jan Fasen laten zien wat er mogelijk is. Het doet goed om te ontdekken dat onderwijs dat wat mij betreft echt deugt ook werkt. Even los van de paradox van dit meten. Terwijl je je tegelijkertijd moet afvragen of het reguliere onderwijs, dat niet veel beter werkt, wel deugt?
Enkele kritische noten
Tot slot zou ik nog enkele kritische noten willen plaatsen. Als eerste valt me op dat de bundel ‘10 jaar Agora in de praktijk’ vooral twee egodocumenten zijn van Drummen en Fasen. In hun verhalen betogen zij dat het om het eigenaarschap van de kinderen gaat, om een andere invulling van het leraarschap en om een leiderschap dat ruimte geeft. De leider en de inspirator komen ruimschoots aan het woord met verhalen over de oorsprong, het heden en de toekomst van het Agora-onderwijs. De stemmen van de leerlingen en hun ouders en van leraren klinken jammer genoeg nog alleen indirect door in de verhalen van Drummen en Fasen. Maar naar verluidt komt er een vervolg op 10 jaar agora in de praktijk, waarin de belanghebbenden de hoofdrol vervullen en zelf aan het woord komen.
Verder valt me op dat in het boek veel ruimte wordt genomen om de wetenschappelijke fundamenten van het Agora-onderwijs toe te lichten. Daarbij valt overigens op dat een motivatietheorie, zoals de zelfdeterminatietheorie veel meer ruimte krijgt dan het denken over volwassenwording, zoals dat van pedagoog Gert Biesta. En waar Biesta er stevig voor pleit om het over persoonswording te hebben, hebben Drummen en Fasen het in nadruk over vrijheid zonder enige toelichting over waarom ze toch kiezen voor persoonsvorming en niet voor persoonswording.
In ‘10 jaar Agora in de praktijk’ wordt verwezen naar het monitoren van het Agora-onderwijs. Wat gegeven de kritiek op het monitoren in het huidige onderwijs de wenkbrauwen doet fronsen. Over wat voor soort monitor hebben we het? Wat zijn de onderzoeksvragen die het Agora-onderwijs verder kunnen brengen? Welke vormen van onderzoek bieden een wezenlijk alternatief voor het monitoren waartegen het Agora onderwijs zich juist afzet? Dat wordt allemaal niet zo duidelijk. Het is ook raar dat de hoogleraren na de ontmaskering van het failliet van ons onderwijssysteem niet met een prikkelende programma komen om de Agora-beweging verder te kunnen funderen.
Tenslotte, het zou de grondleggers en de makers van het Agora-onderwijs sieren wanneer zij ook ruimte zouden maken voor kritische reflecties op hun Agora-onderwijs. Kritisch denken kan volgens mij voorkomen dat het Agora-onderwijs verwordt tot de zoveelste hype.
Tot slot
10 jaar Agora in de praktijk is het relaas van twee moedige onderwijsmannen die onder ogen durven zien dat het onderwijsroer om moet. Die willen werken aan onderwijs dat niet alleen recht doet aan onze kinderen maar ook aan de vraagstukken waarmee onze wereld kampt. Onderwijsmannen die laten zien dat we van een aantal catastrofale onderwijs ideeën en reflexen los kunnen laten. Dat er moed nodig is om daarmee te beginnen en ruimte te maken voor fundamentele veranderingen. Dat maakt wat mij betreft dat het initiatief van beide onderwijspioniers deugt en dat goed voorbeeld gevolgd mag worden.
Dr. Ton Bruining is pedagoog, onderwijskundige, organisatiefilosoof en trainingsacteur. Hij heeft als zelfstandig academicus zijn eigen bureau en werkt als onderzoeker, opleider en adviseur. Hij is partner van KPC Groep.
Is het professionaliseringsbeleid van je school aansprekend genoeg voor je personeel? Worden leraren écht toegerust om de onderwijsvisie te realiseren? Ton Bruining geeft vier tips om meer te halen uit je interne professionalisering en je eigen huisacademie.
Heeft u zorgen bij de kwaliteit van uw onderwijs? Wilt u een meer professionele cultuur ontwikkelen? Wilt u ervaren leraren als teacher leaders in positie brengen? Wilt u professionaliseringsactiviteiten naar ‘the next level’ brengen met een huisacademie? Zonder de pretentie te hebben volledig te zijn presenteren we in deze infographic zeven sle...
Externe oriëntatie is altijd een voorwaardelijke stap voor de professionalisering in het onderwijs. Pas als leraren en scholen uit hun eigen bubble komen, kunnen leraren ze zicht krijgen op de bedoeling van het onderwijs en daarmee op de professionaliseringsopgave.
Jongeren zijn in deze pandemie al lang verstoken van echt contact. Jan Ruigrok ziet dat het mis gaat met de Errols in deze tijd van lockdown en avondklok. De 'coronablues' krijgen vat op Errol. De levenslustige, creatieve, vrolijke jongen komt zijn kamer niet meer af, ligt op bed, zit te gamen en is voor zijn ouders en zusje onbereikbaar. Hoe nu...
Scholen hebben soms te maken met heftige incidenten. Jan Ruigrok is expert in herstelgericht werken. Op 6 april start een nieuwe editie van de opleiding coördinator herstelrecht in het onderwijs. Wat is herstelrecht en hoe werk je als school aan een veilig klimaat? In gesprek met Jan Ruigrok.
Schoolleiderschap is sturing geven aan relaties. Schoolleiders moeten daarbij omgaan met uiteenlopende en soms tegenstrijdige verwachtingen. Hoe doe je dat?
Het coronavirus vraagt grote offers. Zeker ook van jongeren. Thuis werken en leren, weinig contact met anderen: wat doet dat eigenlijk met jongeren? Het Erasmus SYNC lab deed uitgebreid onderzoek en kwam met ideeën. Laten we op een Rotterdamse manier de mentale crisis onder jongeren aanpakken. Daarvoor pleit pedagoog Jan Ruigrok in zijn blog ‘De...
In veel visiedocumenten van scholen duikt het begrip ‘eigenaarschap van leerlingen’ op. Maar wordt het ook in praktijk gebracht? “Er is geen toverstaf. Als je ander gedrag bij een leerling wilt zien, betekent dat ook iets voor jou als docent.”
Uit het rapport Peil Rekenen en Wiskunde komt naar voren dat veel basisscholen een lager niveau nastreven: namelijk het niveau 1F in plaats van 1S. De lat moet dus echt omhoog! Kinderen halen te weinig uit hun rekentalenten.
Het enthousiasme en de gretigheid die doorklinken in Xander Damen, directeur basisschool De Nieuwe Weg (Poeldijk), zijn ontwapenend. In gesprek over de samenwerking met ISW Irenestraat (vo-school voor kadergerichte leerweg, theoretische leerweg en HAVO) rond 10-14 onderwijs.
Wat kun je doen als de examenstunt ontspoort? Pedagoog Jan Ruigrok schetst scenario's en de centrale vragen hierbij. ‘School in Bussum overweegt aangifte tegen leerlingen na uit de hand gelopen examenstunt’, kopt de NRC op 25 april in een artikel nadat een examenfeest ontaardde in gevechten tussen politie en leerlingen en er aan alle kanten sch...
“Eigenaarschap van leerlingen in het speciaal onderwijs kan niet zonder kaders. Belangrijk is het besef dat je als docent niet alleen coach wordt. Je blijft de leraar. De sleutel is om vanuit dat kader het echte gesprek aan te gaan met de leerling op basis van de leerdoelen.” Interview met Diane van der Voorn over de groei van leerlingen, het '...
Doorstroom van medewerkers blijkt voor een schoolorganisatie vaak een succesvol alternatief voor externe werving van nieuwe leidinggevenden. Het zorgt voor behoud van waarde(n)volle kennis en biedt talentvolle en betrokken collega’s mogelijkheden tot carrièreperspectief binnen de eigen organisatie. Onderwijsprofessionals die zich willen oriënter...
Groeien en met lef en liefde op de school werken gaat steeds beter als je met een open en liefdevolle blik naar jezelf kijkt, ook naar je ‘slechte’ of ‘gekke’ kanten. Dan kun je onderzoeken hoe je met jezelf omgaat, hoe je leidinggeeft aan jezelf en al je gedachtes en gevoelens terwijl je leidinggeeft aan je klas of je team.
Mislukte fusiegesprekken. Rode kaarten van de Inspectie. Een verslechterende financiële positie. In ‘Verhalen uit de bestuurskamer’ beschrijft Hilde Adriaenssens situaties en dilemma's die gebaseerd zijn op de dagelijkse adviespraktijk.
Ben je leerlingbegeleider, ondersteuningscoördinator, ib-er, mentor of vertrouwenspersoon? Je groeit in je taak en rol met onze trainingen. Kies bij KPC Groep de opleiding die bij je past. Ook incompany zijn er veel mogelijkheden.
Welke kant wil jij op met je onderwijsloopbaan? Voor leraren in het VO die een leidinggevende positie overwegen organiseert KPC Groep op 4 oktober een oriëntatiedag. De dag wordt begeleid door Morris Oosterling. Hij begeleidt vaker docenten die leidinggevende aspiraties hebben
Stel je eens voor. Als ondersteuningscoördinator wil je echt het verschil maken en als kartrekker vernieuwingen opzetten op het gebied van leerlingbegeleiding. Hoe kan een speciaal professionaliseringsprogramma je daarin verder helpen? Lees op de site van KPC Groep de ervaringen van Francis Holtslag, Anita Gouda en Deborah van Ham en hoe zij in ...
Waarom studeren sommige mbo 4-gediplomeerden niet door op het hbo terwijl ze dat eigenlijk wel zouden willen en kunnen? De redenen liggen overwegend in hun persoonlijke kenmerken en hun sociale omgeving, zo blijkt uit onderzoek door de Inspectie van het Onderwijs. Jan Ruigrok reageert op het rapport.
“We waren op zoek naar meer certificeringen in onze uitstroomrichtingen. We hebben goed rondgekeken en kwamen in veel sectoren uit bij SVA van KPC Groep. ” Joost Jacobs is onderwijskundig leider van Praktijkschool Helmond. Samen met docent Latoya Havenaar vertelt hij over de keuze voor SVA, de ambities van de school én over de nieuwe locatie waa...
Neuropsycholoog Erik Scherder pleit doorlopend voor een 'deltaplan voor meer bewegen'. In een interview met de LC brak hij een lans voor bewegen in het onderwijs. “Richt scholen anders in, neem vakleerkrachten aan en geef beweging een veel prominentere plek in het curriculum. Daar ga je ook beter van rekenen." Spelen en bewegen zijn zuurstof voo...
Stichting Lezen & Schrijven vraagt deze week aandacht voor laaggeletterdheid. Interview met de aan het KPC-netwerk verbonden taalexpert Marjolein van Oenen aan de hand van trefwoorden.
Spelen en bewegen is zuurstof voor het brein, stelt prof. Erik Scherder. "Cognitief gezien blijkt uit wetenschappelijke onderzoeken dat de lesstof beter beklijft en beter onthouden wordt." Wil jij weten hoe dit precies zit en hoe je bewegend leren kunt toepassen in dagelijkse lespraktijk? Op 9 november organiseert KPC Groep een studiedag over b...
Provocatieve coaches zijn clowns die met een stalen gezicht de meest baarlijke nonsens kunnen uitkramen. Ze ontregelen nare vastgelopen patronen en scheppen daarmee een nieuwe orde. Hun lariekoek - die wanneer we die serieus zouden nemen tot de grootste ellende zou leiden - roept een tegenreactie op die voor positieve doorbraken zorgt. De coach ...
Hoe vergroot je de effectiviteit en aantrekkelijkheid van de huisacademie van je eigen scholengroep? Die vraag staat centraal in de inspiratiesessie die we op 6 december in Utrecht organiseren. Dit onder het motto: The Next Step.Als 'opmaat' naar de sessie geeft Ton Bruining alvast wat prikkelende inzichten en tips. Dit in de vorm van een drieta...
In toenemende mate ervaren basisscholen dat het leerstofjaarklassensysteem knelt. Daarom verkennen schooldirecteuren en teams mogelijkheden om het onderwijs op hun school duurzaam anders te organiseren. Tussen droom en daad bevinden zich soms de nodige valkuilen en hindernissen.
Op het Geert Groote College in Amsterdam verzorgde Ton Bruining, netwerkpartner van KPC Groep, onlangs de zevende Laurens van der Graafflezing, vernoemd naar de bevlogen docent Nederlands die bij de crash van MH17 om het leven kwam. (tekening gemaakt door Erika Nováková, leerling van het Geert Groote College).
Na het succes van zijn boek ‘Het tienerbrein’ schreef hoogleraar neuropsychologie Jelle Jolles ‘Leer je kind kennen’. Een boek over ontplooiing, leren, denken en het brein. Hierin besteedt hij ruim aandacht aan de executieve functies. Een onderwerp dat steeds meer in de belangstelling staat bij leraren en schoolleiders.
"Stress, niets te doen en prestatiedruk: bijna de helft van de jongeren lijdt zwaar onder corona", kopte dagblad Trouw n.a.v. onderzoek van het CBS. Wat kunnen scholen en leraren betekenen voor leerlingen in deze tijden van onzekerheid? "We zitten nu op een kruispunt met de leraar als een soort wisselwachter die kan bijdragen de energie de goede...
"We racen maar door. Dit terwijl de onderwijssector reeds de twijfelachtige eer heeft de ranglijsten over stress en burn-out aan te voeren. Tel daarbij de tekorten op aan personeel en mijn conclusie is: we rijden keihard af op een muur.
In de reeks ‘Verhalen uit de bestuurskamer’ een nieuwe aflevering. Een fictieve case over een vo-school die worstelt met schoolontwikkeling. Hilde Adriaenssens, Ton Bruining en Morris Oosterling, allen netwerkpartners van KPC Groep, laten hun licht schijnen over de situatie en schetsen oplossingsrichtingen.
Na een nadere duiding en plaatsbepaling van HRD presenteert Ton Bruining in zijn boekbespreking 'een kleine proeve' uit de rijke verzameling van 45 hoofdstukken in het Handboek HRD. Ook geeft hij zijn reflectie op dit kloeke boek van bijna 900 pagina's.
Janke van der Zaag is sinds afgelopen zomer directeur KPC Interim. Bestuurders en scholen weten steeds beter KPC Interim te vinden, constateert ze. “De vragen variëren enorm: van manager a.i. tot een tijdelijke officemanager of een intern begeleider.
“Eigenaarschap is denk ik in deze tijd belangrijker dan ooit. Door de coronatijd zijn leerlingen hun structuur kwijt en soms ook hun motivatie. Dit versterkt door de verhalen in de media over leerachterstanden. Ook docenten zijn soms hun houvast kwijt. Ze gaan dan trekken aan leerlingen die op hun beurt weer achterover gaan hangen."
“Eigenaarschap van leerlingen in het speciaal onderwijs en praktijkonderwijs kan niet zonder kaders. Belangrijk is het besef dat je als docent niet alleen coach wordt. Je blijft de leraar. De sleutel is om vanuit dat kader het echte gesprek aan te gaan met de leerling op basis van de leerdoelen.”
In een nieuwe publicatie van KPC Groep gaat taalexpert Marjolein van Oenen in op het verbeteren van begrijpend lezen. Haar focus ligt hierbij op de rol van de schoolleider.
Wereldoriëntatie in samenhang aanbieden? Hiervoor zijn methodes beschikbaar. Sommige scholen kiezen voor een andere weg: werken met kernconcepten. In gesprek met Taco Houkema en Margje van Muiswinkel. Beiden ondersteunen vanuit KPC Groep scholen die aan de slag willen met deze vorm van onderwijsontwikkeling.
Het gevoel van onveiligheid van leerlingen was al groot door de coronacrisis. Mentaal had de jeugd het al zwaar te verduren. Nu is daar het oorlogsgeweld in Oekraïne bijgekomen dat elk moment van de dag binnenkomt via de (social) media. Wat vergt dit van leraren en van hun pedagogisch vakmanschap? Een column van Jan Ruigrok, netwerkpartner van K...
Esther de Boer, netwerkpartner KPC Groep, is expert op het terrein van hoogbegaafdheid. Een onderwerp waarover ze scholen begeleidt en coacht. Ook heeft ze verschillende publicaties op haar naam staan. Esther is co-auteur van het onlangs verschenen ‘Werken met begaafdheid in de klas’, de opvolger van ‘Werken met begaafde leerlingen in de klas ‘.
Goed onderwijs staat of valt met de kwaliteit van de leraar. Scholen investeren dan ook in de professionalisering van leraren. Voor KPC Groep verzorg ik masterclasses gericht op het ontwikkelen en uitvoeren van professionaliseringsbeleid en het bouwen van huisacademies en begeleid ik werkplaatsen waarin leraren aan de ontwikkeling van onderwijs ...
Brainport Eindhoven geldt als de meest innovatieve technologieregio in Nederland. Als een schoolvoorbeeld van kruisbestuiving en co-creatie. Die wind van samenwerking waait ook bij de groeiende groep van Brainport-scholen. Een samenwerkingsverband van po- en vo-scholen die hun leerlingen voorbereiden op deelname aan een hoogtechnologische samenl...
De school als de plek die zowel geborgenheid biedt als uitdaagt. Jan Ruigrok, netwerkpartner van KPC Groep, schreef hierover het boek ‘Hoop, humor en herstel’. Uitgebreid gaat hij in op een vraagstuk dat veel leraren en teams puzzelt: wat betekent bouwen aan een veilig schoolklimaat voor de manier waarop leerlingen, leraren en ouders met elkaar...
Actief als dyslexiecoach? Op basis van onze jarenlang betrokkenheid bij het Masterplan Dyslexie, de actuele vragen vanuit het onderwijsveld én de kennis van onze adviseurs ontwikkelde KPC Groep de praktijktraining ‘Dyslexiecoach’. Een nieuwe editie van deze hooggewaardeerde training gaat van start op 21 september.
Onze oriëntatiedag van 10 juni biedt zowel de schoolorganisatie als de deelnemende onderwijsprofessional inzichten in talenten en ambities. Dit levert waardevolle bouwstenen op voor loopbaanplanning én voor organisatieontwikkeling.
“Ik zit kort voor mijn pensioen en dacht: examineren voor SVA dat is leuk en het past bij mij”. Yolande Rotteveel Mansveld werkt bij STIP, een vso-school in Utrecht. Ze combineert dit sinds een jaar met de rol van SVA-examinator. SVA is een onderdeel van KPC Groep.
“Ik zit kort voor mijn pensioen en dacht: examineren voor SVA dat is leuk en het past bij mij”. Yolande Rotteveel Mansveld werkt bij STIP, een vso-school in Utrecht. Ze combineert dit sinds een jaar met de rol van SVA-examinator (branchegerichte opleidingen in praktijkonderwijs en vso).
Voor het zoveelste jaar op rij luidde de Onderwijsinspectie de alarmbel over het taal- en rekenonderwijs. Minister van Onderwijs Dennis Wiersma (VVD) komt met een ‘nationaal masterplan’ om het tij te keren. ‘Bewezen interventies’ moeten de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs verhogen. Reflecties van Ton Bruining, netwerkpartner van KPC Groep.
De opleiding intern onderwijsadviseur is volgeboekt. Vanwege de grote belangstelling organiseert KPC Groep een extra editie van deze opleiding. De intake-gesprekken van deze extra editie vinden plaats op 30 november. De opleiding zelf start op 14 februari 2023.
Waarom neemt leerling A soms van die oliedomme beslissingen? Hoe komt het dat de resultaten van leerling B in een paar maanden tijd zo gekelderd zijn? Waarom is leerling C zo impulsief? In het onderwijs gaat steeds meer aandacht uit naar executieve functies.
Minister Dennis Wiersma van Onderwijs wil dat leerlingen later dan nu een keuze kunnen maken voor vervolgonderwijs. In het veld zelf is het verbeteren van de aansluiting tussen primair en voortgezet onderwijs een thema dat al veel langer leeft. Steeds meer scholen starten met 10-14-onderwijs.
De overheid zet financieel 'de turbo aan' voor het versterken van de basisvakken. En de wetenschap zegt hoe het moet. Maar dat is niet het hele verhaal. Ga eens in de schoenen van de leerkracht en het team staan, stelt Marjolein van Oenen in haar blog.
Ton Bruining, netwerkpartner van KPC Groep, laat zijn lezers in zijn prikkelende blogs graag meedenken over de essentie van goed onderwijs. Zelf geïnspireerd door filosoof Harry Kunneman spreekt Ton Bruining vaak over ‘onderwijs dat werkt, dat deugt en deugd doet’. Een longread over Tons perspectief op onderwijs is als download beschikbaar.
Het versterken van executieve functies vindt steeds meer zijn plek in het onderwijs. Over executieve functies zijn inmiddels boekenplanken volgeschreven. Maar hoe geef je dat in de klas en in de begeleiding praktisch handen en voeten? Dat is de expertise van orthopedagoog Frederiek Westerveld, netwerkpartner van KPC Groep.
Scherpe inzichten van onze netwerkpartner Tessa Pierik, netwerkpartner van KPC Groep, over leiderschap in tijden van personeelskrapte en hoe je het verschil kunt maken
Rob Mataheru is één van de deelnemers aan de lopende opleiding intern onderwijsadviseur die vóór de zomervakantie van start ging. Waarom schreef hij zich in?
Het werken met kernconcepten is een andere aanpak van het (wereldoriënterend) onderwijs op de basisschool. Veel scholen bieden wereldoriëntatie aan in aparte vakgebieden. Bij kernconcepten ligt de focus op samenhang: ontdekken hoe de wereld, processen en ontwikkelingen met elkaar verband houden.
Ben je intern begeleider, kwaliteitsmedewerker, teacher leader of bestuursadviseur? Op zoek naar persoonlijke en vakinhoudelijke ontwikkeling en vergroting van je adviesvaardigheden?
Jan Ruigrok, netwerkpartner van KPC Groep, merkt aan de vragen die hij krijgt dat leerlingen én leraren het zwaar hebben en dat scholen soms handelingsverlegen zijn bij het herstellen van relaties en omgaan met grensoverschrijdend gedrag. Tegelijk is hij hoopvol. “Ik zie zoveel betrokken docenten en schoolleiders die fantastische dingen doen om ...
Faalangst is een natuurlijke reactie op acties die het risico in zich dragen dat ze niet lopen zoals je wilt. Wie faalangst weet om te zetten in faalkracht, aanvaardt dat zijn acties misschien niet het resultaat opleveren waarnaar je streeft. Een faalkrachtig mens heeft het lef ‘op zijn bakkes’ te gaan en is in staat het risico op schade binnen ...
"In de periode augustus-november was ik op een tiental scholen met besturen, directies, leerteams, werkgroepen en leerkrachten in gesprek over leesonderwijs. Ik verzorgde bijeenkomsten, trainingen en bezocht lessen. " Marjolein van Oenen, netwerkpartner van KPC Groep, deelt haar waarnemingen over het verbeteren van begrijpend leesonderwijs.
Voor het bestuur/de directie en de Raad van Toezicht van een school is het van belang dat het onderwijsproces goed kan blijven lopen. Ook in onzekere tijden. Een begroting en meerjarenbegroting helpen om zicht en grip te houden op de financiën van de school. In een tijd van meer onzekerheden vermindert de betrouwbaarheid van die begrotingen.
Een klimaat creëren waarin medewerkers openhartig durven zijn, fouten toegeven en ruimte voelen om van en met elkaar te leren. In het onderwijs groeit de belangstelling voor het thema psychologische veiligheid. Anne-Marie Wijffels nam samen met collega-locatieleiders van Punt Speciaal onderwijsgroep deel aan een werksessie onder leiding van Walt...
Dat de resultaten van het Nederlandse (basis) onderwijs, de leeropbrengsten, tegenvallen is al lang geen nieuws meer. Ook dalen ‘we’ in een benchmark met andere landen als je kijkt naar de PISA-scores. De roep om meer focus op de kernvakken is logisch. Maar de monitoring en verantwoording die hiermee echter gemoeid zullen gaan, perst als we nie...
Het is een veel gehoord geluid in het onderwijs: leerlingen zijn ongemotiveerd en zouden meer eigenaar moeten worden van hun leerproces. “Je moet ze meer loslaten” is een vaak gehoorde zin. Is dat zo? En hoe doe je dat? Wat heeft een leerling nodig en wat heeft een leraar daar zelf in te doen?
Welke kant wil jij op met je onderwijsloopbaan? Voor leraren in het VO die een leidinggevende positie overwegen organiseert KPC Groep op 3 maart een oriëntatiedag. De dag wordt begeleid door Morris Oosterling. Hij begeleidt vaker docenten die leidinggevende aspiraties hebben.
Het is weer de tijd van lijstjes en terugblikken. Voortdurend ontsluiten onze netwerkpartners hun kennis en ervaring. Via publicaties delen we inzichten met leraren, schooldirecteuren, bestuurders en andere onderwijsprofessionals. Dit in de vorm van artikelen, infographics en blogs. Op de drempel naar 2023 het overzicht van de meest gelezen publ...
Frustratie bij leerlingen; meermaals wisselen van scholen; vertraging in de schoolloopbaan en soms zelf thuiszitten. Voor hoogbegaafde leerlingen is het onderwijsaanbod nog lang niet altijd passend. Een aantal verontruste schooldirecteuren schreef vorig jaar daarom een brandbrief naar de minister. Ze gaven aan dat het aanbod nog niet overal op o...
“Begrijpend lezen is een gat in de markt. Hierdoor is er steeds meer aanbod van methodes, aanpakken en kennis. Scholen verdrinken daar soms in. Ik help ze om keuzes te maken die passen bij hun context. Dat er wat moet gebeuren is voor scholen wel helder. Maar hoe doe je dat dan? Daar zie je vaak handelingsverlegenheid.”
Hans Burgmans, netwerkpartner van KPC Groep, schreef een beschouwing over ChatGPT. Hierin gaat hij onder meer in op de impact van ChatGPT op (taal)onderwijs, de risico's van Artificiële Intelligentie, het gesprek over voors en tegens op school aangaan.Download hier de beschouwing
Wil je het potentieel van chatbots als ChatGPT verkennen? Of wil je juist ChatGPT zo goed mogelijk blokkeren of detecteren? Of wil je misbruik of fraude met ChatGPT zo goed mogelijk aanpakken? Vanuit deze invalshoeken reiken we scholen en leraren inspiratie aan en verzorgen we praktische demonstraties van ChatGPT en anti-ChatGPT software.
Elke leidinggevende weet dat zij of hij simpelweg door in een vergadering aanwezig te zijn, de machtsdynamiek tussen de deelnemers aan dat overleg verandert. Want met jou als ‘eindbaas’ in een vergadering erbij zullen veel mensen - zonder dat dat jouw bedoeling is - nog meer dan anders afwegen wat ze wel en niet gaan zeggen.
In deze zesdaagse en hooggewaardeerde basisopleiding van KPC Groep maak je uitgebreid kennis met diverse facetten in het werk van een zorgcoördinator/ondersteuningscoördinator.
Wil je krachtige impulsen geven aan de professionele cultuur? De professionaliseringsactiviteiten in je school of scholengroep naar een hoger plan brengen? Meer rendement halen uit je huisacademie? We hebben dan een aanrader voor je.
Het is een veel gehoord geluid in het onderwijs: leerlingen zijn ongemotiveerd en zouden meer eigenaar moeten worden van hun leerproces. “Je moet ze meer loslaten” is een vaak gehoorde zin. Is dat zo? En hoe doe je dat? Wat heeft een leerling nodig en wat heeft een leraar daar zelf in te doen?
Het overviel ons in zekere zin, de vraag of het mobieltje in de klas een plek verdient stond centraal. Schijnbaar uit het niets kwam ChatGPT langszij. Generatieve AI. Slimmer en beter dan Google? Leerlingen hadden het al snel ontdekt en de mooiste samenvattingen en inzichten kwamen op je bureau of in je inbox.Tijd om eens te kijken naar de mogel...
SVA (onderdeel van KPC Groep) en ORGB-opleidingen gaan samenwerken. Dat beide organisaties deze beweging maken is niet vreemd. ORGB verzorgt voor diverse PrO-/VSO-scholen de examinering van de Entree-opleiding. Op verschillende van deze scholen wordt ook gewerkt met SVA2-examens.
De opleiding intern onderwijsadviseur van KPC Groep trekt onderwijsprofessionals uit alle onderwijssectoren. Ook uit het primair onderwijs. Zoals Rosa Smit-Brouwer. Ze neemt deel aan het lopende programma.
Begin met de bedoeling! Dat hoor je vaak in scholen die willen werken vanuit het 'WHY" zoals managementgoeroe Simon Sinek dat verwoordt. Wat betekent dat eigenlijk voor de professionalisering van leraren?
Op het Carmel College Salland verzorgde Johan Vlasblom een tweedaagse praktijktraining voor docenten en mentoren over provocatieve begeleiding. Manon Post (docent Engels en mentor van een gymnasium 3 klas) behoorde tot de deelnemers. Ze blikt terug.
Annemiek Staarman is verbonden aan het netwerk van KPC Groep. Ze begeleidt vakgroepen, doet kwaliteitsonderzoek voorafgaand aan een inspectiebezoek en verzorgt studiedagen rond collegiale visitatie. “Steeds vaker merk ik dat, als het over het verbeteren van de kwaliteitszorg gaat, het over de kwaliteitscultuur gaat. En daar is reden voor.”
Elk jaar als de schoolexamens beginnen ziet de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK), die landelijk de uitgifte van geneesmiddelen bij de apotheek bijhoudt, een opvallende piek. Dan schrijven artsen substantieel vaker het middel propranolol voor aan jongeren.Welke behoeften zou een pilletjesslikkende examenkandidaat aan het vervullen zijn m...
Wat staat ons als team te doen als we kindgerichter willen werken? Deze vraag stelde speelleercentrum De Oversteek in het Brabantse Liempde zich. De antwoorden zijn zichtbaar en merkbaar aan het worden. In gesprek met directeur-bestuurder Irene Verbeet. “Als team zijn we samen op weg en zoeken we naar bewandelbare paden. Elke keer maken we een s...
Passende schooleigen leerlijnen in het vso en praktijkonderwijs. Dat is een thema waarbij Mandy Ankersmit, adviseur van KPC Groep, regelmatig scholen ondersteunt.
In een nieuwe whitepaper gaat Tessa Pierik, netwerkparter van KPC Groep, in op de spanning tussen verantwoorden, presteren en reflecteren en wat duurzaam succes realiseren vergt van leidinggevenden in het onderwijs
Het kabinet trekt dit jaar extra geld uit voor onderwijs aan hoogbegaafden. Veel scholen hebben programma’s of speciale modules voor hoogbegaafde leerlingen. Maar dat is niet genoeg. "De uitdaging voor de leraar of de leerkracht is het kind echt te zien", stelt Esther de Boer, netwerkpartner van KPC Groep.
Voor leraren in het VO die na willen denken over een leidinggevende positie organiseert KPC Groep op 30 november in Utrecht een oriëntatiedag. De dag wordt begeleid door Morris Oosterling.
In 2023 hebben we bij EuroCollege Amsterdam een indrukwekkend slagingspercentage van 80% behaald, en dat vervult ons met enorme trots! Dit succes is een stralend voorbeeld van de onvermoeibare inzet en vastberadenheid van onze fantastische studenten, gesteund door ons gepassioneerde team onder leiding van mevrouw Balt.Bij EuroCollege beseffen we...
Pesten kun je alleen doen afnemen als je bereid bent met andere ogen te kijken naar anderen die mensen pesten. Dit stelt Jan Ruigrok in een blog naar aanleiding van de Week tegen het pesten.
De leesresultaten staan al jaren onder druk. Veel scholen willen stappen zetten in het verbeteren van begrijpend leesonderwijs. Dit in samenhang met andere taal- en OJW-domeinen in plaats van een vak apart. Synergie dus. De hamvraag is: hoe doe je dat en hoe breng je die samenhang aan? Daarover organiseerden Marjolein van Oenen en Anneleen Mul...
Donderdag 12 oktober vond training curriculumontwerp voor praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs plaats. In deze training van KPC Groep leren scholen hoe zij werkbare leerlijnen ontwikkelen, passend bij hun school en visie
Heb je in je school of scholengroep een interne adviesfunctie- of -rol en wil je je vakmanschap en vaardigheden aanscherpen om je impact te vergroten?Ben je teacher leader, projectleider, stafmedewerker of intern begeleider en wil je je ontwikkelen tot intern onderwijsadviseur?Ben je bestuurder of directeur en wil je collega’s verleiden om in d...
Respectvol met elkaar omgaan is bij ons vanzelfsprekend, zo lezen we op de website van !mpulse in Leeuwarden. De principes van het Herstelrecht liggen aan de basis van het pedagogisch klimaat op deze scholengemeenschap die hoog scoort op het gebied van sociale veiligheid.
Dit schooljaar verzorgt Pieter Jan Hiemstra wederom met Ton Bruining opleidingsprogramma’s voor startende ondersteuningscoördinatoren (19 december eerste cursusdag). “De kunst is als ondersteuningscoördinator boven de waan van de dag uit te steken. Je bent immers geen brandjesblusser.”
Janke van der Zaag is directeur KPC Interim. Bestuurders en scholen weten steeds beter de weg naar KPC Interim te vinden, constateert ze. “De vragen variëren enorm: van manager a.i. tot een tijdelijke officemanager of een schoolleider a.i. of een interim-intern begeleider. We werken voor HBO, VO, MBO, VMBO en PO. We leveren ook interim-projectle...
“Spelverdeler voor de leerlingondersteuning”. Met deze metafoor typeert opleider Pieter Jan Hiemstra de rol van de ondersteuningscoördinator. Tegelijkertijd ziet hij dat ondersteuningscoördinatoren soms ‘in het diepe worden gegooid’ en in plaats van de lijnen uitzetten vooral bezig zijn met ‘interne brandjes blussen’.
Het is alweer een ruime maand geleden dat de Pisa-resultaten het nieuws domineerden. Er is van alles over gezegd en geschreven in de (sociale) media. Van kritische kanttekeningen over de validiteit van het Pisa-onderzoek tot de belabberde kwaliteit van het onderwijs. Van uiteenlopende redenen voor de slechte leesvaardigheid van Nederlandse 15-ja...
Op 18 maart verzorgt KPC Groep de training ‘Eigenaarschap in het praktijk- en voortgezet speciaal onderwijs’. In deze training tackelen we misvattingen met betrekking tot eigenaarschap. Ook zoomen we in op de specifieke uitdagingen van het Pro en VS voor docenten die hun leerlingen meer eigenaarschap willen geven. Effi Oosterwijk licht de train...
Ria Rigter is senior-adviseur ontwikkelen & kwaliteit bij de Gooise Scholen Federatie (acht vo-scholen en een Internationale Schakelklas). Ze nam deel aan de opleiding Intern Adviseren van KPC Groep. “Door deze opleiding ben ik veel meer gaan nadenken over wat ik kan doen om mensen echt mee te nemen i.p.v. mijn visie blijven uitdragen en me...
Op 10 september start de nieuwe editie van onze hooggewaardeerde basisopleiding ondersteuningscoördinator. Wat spreekt deelnemers aan in deze opleiding? Wat voor inzichten namen eerdere deelnemers mee naar hun eigen school?
Herkent u dit? Het ontwikkelen van een gedragen schoolplan gaat bij ons moeizaam’.‘Het is lastig voor ons om keuzes te maken’.‘Slechts weinig leraren kennen onze plannen’. ‘We hebben beperkt zicht op wat leerlingen, ouders en onze externe partners van ons verwachten’.
Hoe verbeter je het arbeidsmarktperspectief van jongeren in het Praktijkonderwijs en VSO? SVA (Scholing voor Arbeid) biedt daar programma's voor die ondersteunen bij uitstroom naar werk in verschillende sectoren.
Als mentor ben je spil in de begeleiding van de leerling. Binnen het mentoraat krijgt coaching steeds meer nadruk. Wat zijn de uitdagingen hierbij en welke elementen zijn cruciaal voor impactvol coachen? We gaan in gesprek met Mirjam Gilhuis.
Uit verschillende vergelijkende internationale studies blijkt dat Nederlandse scholieren relatief weinig weten van democratie. Historicus en Amerika-deskundige Willem Post ondersteunt scholen door als gastdocent leerlingen kennis bij te brengen over de democratische rechtstaat. In zijn workshops kijkt hij verder dan de instituties en laat hij ...
Waarom vertrekken leraren en docenten uit het onderwijs? ResearchNed ging op zoek naar antwoorden in opdracht van OCW. Walter van den Elsen, senior adviseur Duurzame Inzetbaarheid van KPC Groep, bestudeerde nauwgezet het rapport.
Voor leren en voor groei is een veilig en uitnodigend schoolklimaat nodig. Daarover bestaat geen twijfel. Maar wat doe je als grenzen worden overschreden? Hoe borg je dan die veilige basis?
De zorgcoördinator/ondersteuningscoördinator speelt een centrale rol binnen het zorgbeleid van de school. In het schooljaarverzorgt KPC Groep nieuwe edities van de hooggewaardeerde basisopleiding én van de verdiepingsopleiding voor gevorderde zorg-/ondersteuningscoördinatoren.
Duurzaam inzetbare medewerkers zijn gemotiveerd, werken met plezier en blijven zich ontwikkelen. Bovendien is de kans kleiner dat zij de onderwijsorganisatie onnodig verlaten.
In de coronatijd schreef Jan Ruigrok, netwerkpartner van KPC Groep, een boek over het opbouwen, onderhouden en zo nodig herstellen van relaties binnen de school als mini-samenleving. Het boek ‘Maak van je school een veilige basis’ had even goed vandaag geschreven kunnen worden, zo komt naar voren uit herlezing. Jan stelt actuele en relevante the...
Al zeilend een half jaar nieuwe vaardigheden ontwikkelen, andere culturen leren kennen en tussen de bedrijven door aan de slag gaan met de reguliere lesstof van je school.
Onze netwerkpartner Ton Bruining laat zijn lezers in zijn prikkelende blogs graag meedenken over de essentie van goed onderwijs. In een interview gaat Ton onder meer in op de betekenis van kernwaarden, de ontwikkeling van eigentijdse onderwijsconcepten, wendbaar leiderschap en het doorbreken van systeemgrenzen in het belang van kinderen.
Ben jij IB-er, stafmedewerker, teacher leader of intern projectleider? Ontwikkel komend schooljaar je adviesvaardigheden met onze Opleiding Intern Onderwijsadviseur!
Een prachtige mijlpaal! Als eerste in Nederland hebben de leerlingen van het Bouwcollege Wielewaal in Rotterdam hun SVA1- certificaat ‘Werken in de bouw’ behaald.
In iedere klas zit gemiddeld één kind dat thuis is mishandeld, misbruikt of verwaarloosd.Meer dan de helft van de gevallen van seksueel misbruik gebeurt in de thuissfeer. Dit blijkt uit een recent verschenen rapport van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen.Online pesten, sexting en grooming is een veelvoorkomend...
Onderwijsprofessionals motiveren om te blijven leren is essentieel in een tijd waarin innovatie in het onderwijs noodzakelijk is om de problemen het hoofd te bieden. Ton Bruining, expert op het vlak van professionalisering en onderwijs- en organisatieontwikkeling, deelt zijn inzichten en geeft een voorproefje op wat deelnemers mogen verwachten v...
De vorige editie zat snel vol, maar goed nieuws: we organiseren een extra ronde! Ben jij zorg- of ondersteuningscoördinator in het voortgezet, praktijk- of speciaal onderwijs en wil je jouw functie naar een hoger niveau tillen? Schrijf je dan nu in voor de nieuwe editie. Start op 17 december.
Elke leerling zoekt op zijn manier de grenzen op. Soms met ongeïnteresseerd of zelfs agressief gedrag. Provocatieve begeleiding is een uitdagende coachingsaanpak. Gericht op het doorbreken van gedragspatronen en het motiveren van leerlingen. Jan Ruigrok en Johan Vlasblom zijn specialist op dit terrein en verzorgen trainingen voor KPC Groep. Zowe...
“Iedere onderwijsprofessional verdient tijd voor bezinning,” vertelt Bart van Linder, medeontwikkelaar van het nieuwe programma 'Passie voor onderwijs. Hoe houd je het vuur brandend?'. Deze tweedaagse training, die ZIN Academie samen met KPC Groep organiseert, richt zich op docenten die hun enthousiasme voor het vak willen hervinden.
Op 17 december start de nieuwe editie van onze basisopleiding ondersteuningscoördinator/zorgcoördinator. Wat spreekt deelnemers aan in deze opleiding? Wat voor inzichten namen eerdere deelnemers mee naar hun eigen school? Lees de ervaringen van:Marleen Smink, was ondersteuningscoördinator op Terra Oldekerk (vmbo, groenonderwijs) en is nu beleids...
In het recent gepubliceerde rapport Een Stevige Stem van de Onderwijsraad wordt benadrukt dat de zeggenschap van leraren cruciaal is voor de kwaliteit, uitvoerbaarheid en het draagvlak van onderwijsbeleid, zowel op school- als op landelijk niveau. Het rapport kreeg niet veel media-aandacht, maar het thema is zeer relevant. Ton Bruining, opleider...
AI en tools zoals ChatGPT maken in rap tempo hun opmars in het onderwijs. Veel leerlingen en studenten omarmen deze innovatieve technologie al volop, terwijl docenten nog op zoek zijn naar manieren om ChatGPT effectief in hun werk te gebruiken. Hoe kan deze AI-tool hun lessen verrijken? En hoe kunnen leraren beter begrijpen hoe leerlingen deze t...
